Brazilië – Peru (3-1): Gabriel Jesus centrale figuur

Peru versloeg Uruguay & Chili op weg naar de finale van de Copa America, de Brazilianen namen afstand van Paraguay & Argentinië met de nodige controverse. Ook in de poulefase gaven Brazilië en Peru elkaar partij, toen werd het 5-0 voor de Brazilianen. Nu bleek al snel dat het verrassende Peru er deze keer een spannendere partij van zou maken. Een analyse!

tactiek Brazilië Peru

Basisploeg van Brazilië en Peru

Geen Neymar dit tornooi bij de Brazilianen, al was er nog steeds kwaliteit voldoende aanwezig. De basisploeg in een 4-3-3 met Alisson, Dani Alves, Tiago Silva, Marquinhos, Casemiro, Arthur, Coutinho, Firmino en Gabriel Jesus spreekt voor zich. De minder bekende Everton (Gremio) speelde als winger een sterk tornooi; op de linksback viel titularis Filipe Luis geblesseerd uit maar hij werd kwalitatief vervangen door Alex Sandro van Juventus.

Bij de Peruvianen iets minder bekend volk, ook zij kozen voor een 4-3-3 formatie met volgende starters: Gallese (Veracruz), Advincula (Tigres), Zambrano (Basel), Abram (Vélez Sarsfield), Trauco (Flamengo), Tapia (Feyenoord), Yotun (Cruz Azul), Flores (Morelia), Cueva (Santos), Carrillo (Benfica). Guerrero (Internacional) fungeert op zijn 35 jaar als topschutter aller tijden in Peru nog steeds als diepe spits. Jefferson Farfan was er door blessure niet bij.

Tweede bal rond Guerrero
Peru startte stevig. In balbezit koos het voor een soort valse rechterflank waarbij Flores constant in de as speelde in de buurt van target man Guerrero. Rechtsback Advincula ving het gebrek aan breedte af en toe op door hoger te gaan spelen op de zijkant wanneer Peru aan het combineren ging. La Blanquirroja kozen echter vooral voor een directe aanpak.

Daarbij stonden eenvoudigweg twee zaken centraal:

  • In de eerste plaats ging Peru erg compact staan. De defensie schoof hoog op, op rechts kwam Flores dicht aanleunen bij Guerrero en zijn omgeving werd overbevolkt waar mogelijk, met het middenveld dicht bij hem
  • Nadien werd de lange bal gespeeld richting Guerrero die de bal trachtte door te koppen op lopende spelers. Wanneer dit niet lukte moesten zijn ploegmaats rond hem de tweede bal winnen. Guerrero wint echter 7 van zijn 12 luchtduels
lange bal

Lange bal van achteruit door Peru dat erg compact staat. Flankaanvallers en Cueva (op 10) bewegen rond Guerrero voor de tweede bal. Defensie en verdedigende middenvelders staan ook klaar voor de omschakeling

Veel direct doelgevaar leverde dit dan weer niet op. Toch zorgde het voor een bepaalde vorm van controle: Brazilië had het moeilijk om tot rustig, progressief balbezit te komen zonder veel druk vanwege de vele hoge ballen. Bovendien lokte de ervaren Guerrero zo ook 4 overtredingen uit waardoor zijn team op spelhervattingen ballen in de zestienmeter van de Brazilianen kon droppen. Uit die fases creëerden de Peruvianen echter te weinig gevaar.

In balverlies positioneerden de Brazilianen zich in een 4-1-4-1 formatie met een doorschuivende Arthur naast Coutinho als aanvallende middenvelder en Jesus op de rechterkant. De Seleçao kozen niet voor hoge pressing, de centrale verdedigers van Peru kregen de nodige tijd aan de bal. Vaak werd er, zoals eerder meegegeven, voor de snelle lange bal richting Guerrero gekozen. Dit verklaart waarom Brazilië de bal meer dan de helft van de keren laag veroverde, dicht bij het eigen doel (42/73 recuperaties). Toch probeerde Peru ook af en toe de favoriet uit te spelen tussen de linies.

Dit gebeurde vooral met de uitzakkende centrale middenvelder Yotun op links. Hij liet zich inzakken naast de centrale verdedigers en lokte de pressing van Arthur uit waardoor ruimte ontstond tussen de linies. Peru trachtte die te benutten met Carrillo tussen de linies maar de snelheid van uitvoering en technische zuiverheid van de middenvelders en verdedigers in kwestie bleek toch vaak te laag om een efficiënte aanval toe te laten.

Middenvelder Yotun (19-wit) zakt uit & lokt Arthur (8-geel) naar zich om te pressen. Er ontstaat ruimte tussen de linies die Peru benut via de back Trauco (6), maar Carrillo verliest de bal door een technische fout tussen de linies


Aanvallen met slechts 4 spelers

Brazilië daarentegen probeerde aan de bal wel de nodige rust te voorzien. Het koos niet te snel voor diepe, voorwaartse ballen maar probeerde Peru uit hun tent te lokken. De bewuste keuze om bijna voortdurend de vier verdedigers laag te houden, gesteund door Arthur en Casemiro net voor hen zorgde ervoor dat Brazilië weinig mensen had voor de bal. Een groot nadeel natuurlijk, al heeft het ook zijn voordeel. Namelijk dat Peru met veel mensen echt druk moest zetten en uit positie moest lopen om een effectieve kans te maken op balverovering tegen die zes Brazilianen.

Peru positioneerde zich in balverlies in een 4-2-3-1 formatie waarbij Guerrero trachtte om de centrale verdedigers van Brazilië te splitten om ze richting flank te duwen. Dit lukte echter amper. Meestal gaf Guerrero pressing op Tiago Silva die er toch kon uitkomen via Marquinhos, van daaruit ging de aanvallende middenvelder Cueva vooruit verdedigen op de centrale verdediger. Beide middenvelders van Peru kozen in die situatie ook vaak om allebei door te drukken richting Casemiro en Arthur. Dit zorgde uiteraard voor heel wat ruimte tussen de linies maar die werd amper benut door de Brazilianen en Coutinho in het bijzonder. Door de beperkte aanwezigheid tussen de linies was het moeilijk kansen te creëren vanuit de combinatie voor de thuisploeg. Veel passes recht op recht van de back naar de flankaanvaller waren het gevolg. Logisch dan ook dat Peru meer hoge balrecuperaties had op de helft van de tegenstrever dan de Brazilianen, 31 tegenover 21.

teamstructuur

Matige aanvallende bezetting bij de Brazilianen. Vier verdedigers blijven achter de bal en spelen achterin rond met Casemiro & Arthur kort voor hen. Peru moet risico’s nemen wil het hoog druk zetten

Tegelijk bleek al snel dat beide Braziliaanse flankaanvallers beter waren dan hun rechtstreekse tegenstander. Gabriel Jesus is 1v1 kwalitatiever dan Trauco, aan de overzijde hetzelfde verhaal met Everton tegen Advincula. En zo geschiedde, op het kwartier Jesus met een slimme, diepe loopactie. De bal komt bijna recht op recht diep op Jesus die het in 1v1 situatie haalt van Trauco en de bal voor doel brengt. Advincula heeft geen oog voor zijn tegenstander Everton die in zijn rug de 1-0 knap binnentrapt. Uiteindelijk wonnen zowel Jesus als Everton 3 van hun 4 aanvallende 1v1 situaties tegen hun rechtstreekse tegenstander, voldoende om tot een aantal kansen te komen.

Kort voor rust krijgt Peru uit het niks een strafschop toegekend na een knappe infiltratie van Cueva die leidt tot een handsbal, 1-1. Binnen de drie minuten staat het echter opnieuw in het krijt. Firmino met een sterk staaltje gegenpressing, na balverlies verovert hij de bal opnieuw en speelt de bal slim op Jesus die centraal dieploopt, 2-1.

 

Jesus & Coutinho in de as
In de tweede helft veranderde het spelbeeld niet zo erg. Het grootste verschil was dat Brazilië beter de ruimte tussen de linies benutte en Coutinho vaker aan de bal kreeg. De middenvelder kon vanuit de linkerhalfspace dan ook verschillende keren gevaarlijk versnellen, de laatste pass of afwerking bleek echter niet precies genoeg.

Weinig onderlinge dekking op het middenveld bij Peru (wit), Coutinho (geel) kan gebruikmaken van de ruimte tussen de linies en verschillende keren oprukken naar het doel met de bal aan de voet.

Wanneer Coutinho niet kon bereikt worden, was het vaak de afhakende Firmino die zich goed aanspeelbaar maakte tussen de lijnen. Van zodra de Peruviaanse defensie doordekte, zorgde Jesus met een centrale loopactie voor dreiging net zoals bij het tweede doelpunt.

diepe loopactie

Firmino (geel) laat zich uitzakken tussen de linies en combineert met Coutinho. Jesus (blauw) profiteert van de ruimte en duikt diep in de as vanop de rechterflank, net zoals bij het 1e doelpunt

Hierdoor was Brazilië een stuk dominanter en creëerde het meer kansen dan in de openingsfase van de match.

Een tweede gele kaart voor Jesus zorgde voor een nieuw spelbeeld, Peru ging opnieuw volop geloven in z’n kansen. Beide backs gingen veel hoger spelen en Brazilië moest noodgedwongen achteruit. Bondscoach Tite koos voor een 4-4-1 en wisselde eerst Firmino, nadien ging ook Coutinho naar de kant. Alles op het vasthouden van de krappe zege dus met Militao als nieuwe rechtsback, Dani Alves als rechtsmidden en Richarlison als diepe spits.

Met tal van wissels, het nodige tijdrekken en theater bij kleine overtredingen haalden de Brazilianen het tempo grotendeels uit de partij waardoor de klok genadeloos wegtikte. Tot echt grote kansen kwam Peru dan ook niet meer, ondanks dat het nog extra aanvallende mensen in de strijd gooide. Meer nog, een nieuwe individuele actie van een winger (Everton) zorgde voor de bevrijding toen die neerging en de scheidsrechter naar de stip wees. 3-1. Vijf jaar na de beschamende WK-uitschakeling tegen Duitsland pakt Brazilië opnieuw een beker op eigen bodem.

Stilstaand gevaar?

Matig ingestudeerde vrije trappen, gemiste strafschoppen en overwaaiende hoekschoppen: er wordt wat afgelachen in de voetbalstadions. Maar hoe terecht is dat? Hoe belangrijk zijn spelhervattingen eigenlijk?

Hoekschoptreintje van KAA Gent

Hoekschoptreintje van KAA Gent

Het inmiddels gekende treintje van Hein Vanhaezebrouck zorgde dit seizoen nog voor gespot in media en tribunes. “Belachelijk”, was het woord dat vaak terugkwam. Het kan er dan wel eens kolderiek uitzien, toch lijkt variatie en efficiëntie op spelhervattingen erg belangrijk op het hoogste niveau. Laten we er even de cijfers bijhalen.

In België staat Club Brugge autoritair aan de leiding. Het speelt sterk, maar erg vaak kwam het op voorsprong dankzij een ingestudeerde spelhervatting. Niet minder dan 22 (van de 54) competitiegoals volgde uit een stilliggende bal, dat is 40,7% van de doelpunten! In het buitenland zijn de cijfers lager, al vormen ze overal een aanzienlijk aandeel van het aantal gemaakte goals.

Chelsea, koploper in Engeland, maakte 11 van zijn 40 treffers op een stilliggende bal (=27,5%). In de Champions League maakte het zelfs bijna de helft van de goals op die manier (7/16 = 43,8%). Real Madrid, aan de leiding in Spanje, legt gelijkaardige cijfers voor: 15 van de 55 goals in de competitie (27,3%) en 6/16 in de Champions League (37,5%). Andere topteams zoals Lyon, Bayern München en Juventus maken zo ongeveer 26% van hun goals.

Ruw geschat komt 1 doelpunt op 3 dus voort uit een stilstaande fase: uit een hoekschop, strafschop, vrije trap of inworp. Nog vaker zijn het bepalende openingsgoals in een wedstrijd. Doelpunten die de match openbreken, ervoor zorgen dat de tegenstander voor de aanval moet kiezen en je zelf kan inzakken om succesvol te counteren. Om nog maar te zwijgen over het mentale voordeel…

Spelhervattingen blijken dus erg belangrijk in het volwassenvoetbal. Als je weet dat iedere tegenstander minstens drie keer geanalyseerd wordt, is het niet evident je komende opponent te verrassen: varianten op hoekschoppen, inworpen en vrije trappen kunnen in dat geval een uitstekend wapen zijn.

Op corners zien we vaak dat ‘een blok’ wordt gezet: je offert één of twee mannetjes op om een tegenstander tegen te houden en zo je kopbalsterke medespeler vrij te krijgen. Amper een scheidsrechter die een overtreding fluit, dus waarom niet? Het treintje is een andere manier om vrij in te lopen, eens zonder druk van een sumoworstelende verdediger. Het dansje van de Tsjechische spelers hieronder is een andere originele manier om jezelf vrij te maken. 

Ook uit inworpen valt nog meer rendement te halen. Vandaag wordt gemiddeld 1 inworp op 2 gewoon terug aan de tegenstander gegeven. Een vanzelfsprekende situatie is het inderdaad niet: je staat nu eenmaal met een man minder op het veld . Maar toch: een aantal simpele looplijnen, een juiste werptechniek en goede controle kunnen voor een pak meer balbezit (en dus rust) in het elftal zorgen. Een lange inworp, waarop Stoke City vroeger meerdere goals per seizoen maakte, valt in principe ook perfect te trainen.

Alles bij elkaar zien we het aantal varianten op spelhervattingen boomen, met knappe goals en lachwekkende situaties als gevolg. Dat originaliteit doorslaggevend kan zijn, toonden bovenstaande cijfers al; spijtig genoeg nemen de looplijnen vaak de bovenhand op de basis: een goede voorzet en doeltreffend afwerken met de voet of de kop!

Als de heren profvoetballers op dat vlak wat extra training aan de dag leggen, zien we in de toekomst ongetwijfeld nog een aantal pareltjes zoals hieronder. Zeker als de trainers even creatief blijven in het aanpakken van de spelhervattingen en het mogelijke resultaat ervan niet onderwaarderen zoals bondscoach Wilmots. Een extra uurtje training per week levert nu eenmaal punten op die op het einde van de rekening kunnen beslissen over een titel…

Dubbeltje op zijn kant

Een verrassing was het spelbeeld van de finale niet. Argentinië profileerde zich doorheen het hele tornooi als een moeilijk te bekampen ploeg loerend op de counter, Duitsland probeerde met snelle combinaties die blauw-witte muur te slopen.
door Bart Plasschaert

Opstellingen 1e helft

Opstellingen 1e helft

Joachim Löw moest in laatste instantie een geblesseerde Sami Khedira vervangen door Kramer. Voor de rest bracht hij de voorspelde ploeg aan de aftrap. Sabella koos bij Argentinië voor een soort 4-4-1-1 opstelling met Biglia en Mascherano als buffer voor de verdediging, zij werden omringd door Lavezzi (vooral op rechts) en Perez (helemaal geen flankspeler).

Duitsland had zoals voorspeld de bal het meeste in de rangen, de Argentijnen vielen met 9 man terug en probeerden bij balverovering snel Messi & Higuain te zoeken. Erg veel kansen waren er niet. Toch werd de eerste helft aan een erg aangenaam tempo afgewerkt dankzij de snelle balcirculatie bij Duitsland en de snelle tegenprikken van de Argentijnen.

De beste kansen waren wel voor Argentinië. Eerst kopte Kroos erg slecht terug naar zijn doelman waardoor Higuain 1 vs 1 kwam tegen Neuer, maar miste. Het overige gevaar kwam voornamelijk via de rechterflank waar de snelle Lavezzi en Messi Howedes in de problemen brachten. Duitsland kwam er net voor rust voor het eerst dichtbij na een kopbal van diezelfde Howedes op de paal (wie zei ook weer dat corners niet te trainen zijn?).

Groggy

Opstellingen 2e helft

Opstellingen 2e helft

Intussen moest een groggy Kramer naar de kant voor Schürrle, die nam plaats op links. Özil werd een soort nummer 10. Kroos ging meer naast Schweinsteiger spelen. Het duo probeerde van daaruit Messi te neutraliseren en het spel te verdelen, wat ook lukte.

Na rust verraste Sabella: hij keerde terug naar zijn 4-4-2 met een ruit op het middenveld. Mascherano was de buffer met links van hem Biglia, Perez op rechts. De gevaarlijke Lavezzi werd geslachtofferd voor Aguero die met Higuian voorin postvatte.

Het zorgde ervoor dat de flanken volledig open kwamen te liggen. Op links deden de Duitsers daar erg weinig mee, vooral door de technische mankementen van de rechtsvoetige Howedes. Op rechts lag de boulevard echter open voor Lahm. Als een Duracellkonijn draafde hij op en af: goede voorzetten, afgewisseld met leuke combinaties met Müller die naar binnen trok en Özil op de 10.

Duitsland werd gevaarlijker en de Argentijnse counters werden ingeperkt, vooral met dank aan een erg sterke Boateng. Hij intercepteerde zowat iedere gevaarlijke bal: goede tackles (6 op 6), (4 op 6) gewonnen luchtduels en tal van goede intercepties. Enkel Messi kon in de tweede helft ontsnappen, maar zijn schot ging naast.

Heersende Schweini
Vanaf minuut 70 viel de match wat stil waardoor er verlengingen kwamen, zeker niet ongewoon bij wedstrijden van de Argentijnen (vanaf de 1/8e finale slechts 1 goal in de reguliere speeltijd). Intussen moest bij Duitsland de onzichtbare Klose plaats ruimen voor uiteindelijke matchwinnaar Götze.
Bij Argentinië gingen Perez en Higuain naar de kant. Lucas Biglia die met krampen zat, bleef staan. Het zorgde er mede voor dat zijn team geen poot meer aan de grond kreeg in het middenveld. Kroos & Schweinisteiger dicteerden de wet, Lahm kreeg zeeën van ruimte.

Schweinsteiger verdeelde het spel als vanouds. Hij gaf 58 geslaagde voorwaartse passes, was alomtegenwoordig (hij legde meer dan 15km af!) en snoepte een dozijn ballen af van de Argentijnen, samen met Boateng was hij dé uitblinker van deze finale.

Uiteindelijk kon Argentinië nog slechts één keer dreigen met invaller Palacio die een nieuw foutje van Hummels moest afstraffen. Dat deed hij niet, maar aan de overkant had Götze minder medelijden: hij nam een dekkingsfout van Demichelis in dank aan en bezorgde de Duitsers een oververdiende wereldbeker. Die Mannschaft creëerde dit keer geen dozijn open kansen, maar was uiteindelijk de efficiëntste en versloeg zo de Argentijnen met hun eigen wapen.

Team USA

Vanavond om 22u valt het land stil: iedereen in het rood getooid om de Belgen aan te moedigen, om samen geschiedenis te schrijven. Niemand lijkt rekening te houden met de tegenstander en lijkt al in feeststemming. Laat ons toch maar even nuchter de Verenigde Staten analyseren.
door Bart Plasschaert

Jürgen Klinsmann leverde uitstekend werk met de VS. In 2014 verloor zijn team slechts 2 van de 9 wedstrijden die het speelde, namelijk tegen Oekraïne en vorige week tegen Duitsland. Nigeria, Turkije en Ghana gingen de laatste maand allemaal voor de bijl. Klinsmann experimenteerde voor het WK met een 4-4-2, met een ruit op het middenveld. Het werkte goed maar toch wijzigde Klinsi het systeem tijdens het WK, het uitvallen van speerpunt Jozy Altidore speelde hierbij een belangrijke rol.

Zonder Altidore kiest de VS in principe voor een 4-2-3-1 opstelling met in doel Tim Howard, centraal achterin Geoff Cameron en Matt Besler (of toch Gonzalez?). Op de backs zijn er Fabian Johnson en DaMarcus Beasley. Het middenveld is dikbevolkt met Kyle Beckerman, Jermaine Jones, Michael Bradley, Alejandro Bedoya en Graham Zusi. Diepe spits is Clint Dempsey tenminste als Altidore er niet bij is.

Vermoedelijke opstelling van VS, zonder Altidore

Vermoedelijke opstelling van VS, zonder Altidore

Waar liggen de sterke punten van de VS?
Als team verraste de USA al met fris combinatievoetbal. Technisch zijn de Amerikanen geen hoogvliegers maar de voorbije wedstrijden blonken ze toch uit door slim vrijlopen en efficiënte passing vooruit. Voordien beperkten de troepen van Klinsmann zich eerder tot countervoetbal, maar door het uitvallen van de snelle Altidore werd het geweer van schouder veranderd.

In balbezit wordt het voetbal van de VS vooral gekenmerkt door een erg aanvallend ingestelde Fabian Johnson, dé revelatie van alle rechtsbacks op dit WK. Johnson is snel, technisch, timet zijn infiltraties heel goed en is een permanent gevaar voor de tegenstander. Het wordt uitkijken hoe de Belgen (en zeker Hazard als die vanop links begint) hiermee omgaan. Portugal liet Johnson erg veel ruimte, Ronaldo verdedigde niet mee en de Portugezen speculeerden op de counter om van de ruimte in Johnsons rug gebruik te maken.

Dat bleek echter niet zo eenvoudig: de drie middenvelders van de VS beschikken over heel wat power en een uitstekend uithoudingsvermogen, althans dat bleek in de poulefase. De positie van Johnson werd dan ook steeds goed overgenomen door één van die middenvelders.

Hoe pakken we het aan?
Het wordt dus belangrijk om de VS het voetballen te beletten. In de eerste plaats zal het drukzetten  van de Rode Duivels sneller moeten gebeuren dan tegen Rusland & Zuid-Korea, liefst al een stuk op de helft van de tegenstander. Zo zal de VS amper tot combineren komen (want behalve Bradley, Dempsey en Johnson heeft het amper technisch sterke spelers). USA zal dan wel ruimte krijgen in de rug van onze defensie maar als Altidore niet speelt, hoeven we ons daar geen grote zorgen om te maken: Dempsey zijn snelheid is afgebot en de vleugelaanvallers van de VS (Zusi van Kansas & Bedoya van Nantes) zijn de zwakke schakels van het elftal.

Uiteraard zullen we ook in balbezit meer moeten brengen dan de voorbije wedstrijden. We kunnen ons niet van de indruk ontdoen dat Marc Wilmots teert op de intuïtie en individuele klasse van zijn spelers en niet op duidelijke afspraken of automatismen. Dat wordt sowieso onze dood dit tornooi, hopelijk vandaag nog niet.

De sleutel komt hoogstwaarschijnlijk te liggen bij onze vleugelverdedigers die veel ruimte zullen krijgen. Als de VS terugkruipt krijgen Vertonghen en Alderweireld een boulevard voor zich. Het is dan aan onze Duivels om te tonen dat ze ook aanvallend eens een sterke prestatie kunnen neerzetten met een snelle balcirculatie en veel positiewissels. En als dat niet lukt… dan hebben we Fellaini nog om het verschil te maken!