Met anderhalf been stond België al in de 1/8e finale: enkel een nederlaag tegen de Zweden en winst van de Ieren kon de Rode Duivels nog uit de volgende ronde houden. En vooral: een draw of overwinning bracht België in ‘The Road to History’: in een tabelhelft zónder Spanje, Italië, Frankrijk, Engeland en Duitsland.
Wilmots stuurde dezelfde spelers als tegen Ierland de wei in, enkel de geblesseerde Dembele moest wijken voor Nainggolan. De 4-3-3 werd ingevuld met volgende namen: Courtois, Meunier, Alderweireld, Vermaelen, Vertonghen, Witsel, Naingolan, De Bruyne, Hazard, Carrasco en Lukaku.
De Zweedse coach hield op zijn beurt vast aan zijn 4-4-2 met Isaksson, Lindelof, Johansson, Granqvist, Olsson, Ekdal, Kallstrom, Forsberg, Larsson, Zlatan en Berg.
Dominant balbezit of counter?
Nul. 0 schoten op doel verzamelden de Zweden in hun eerste twee EK-confrontaties tegen Italië en Ierland, een own-goal van de Ier Clark was hun enige wapenfeit de voorbije 180′. Maar toch, mits een overwinning vandaag kon Zweden nog naar de volgende ronde. Geen goal tegen krijgen en zelf 1x prikken was het doel.
De Belgen daarentegen zitten ook met een dilemma: gaan voor dominantie met veel balbezit en hoge pressing of toch kiezen voor de counteraanval, wat blijkbaar ons sterke punt schijnt? Niemand bij de Belgen lijkt het te weten.
“Het resultaat telt, niet het (champagne)voetbal.” Het lijkt niet alleen het credo van Wilmots maar ook dat van bijna al zijn collega-bondscoaches. Een analyse van de opbouw bij beide teams is dan ook kort maar krachtig. Keer op keer de lange bal van bij de doelman. Courtois en Isaksson trapten iedere bal ver vooruit in de opbouw: Courtois richting Lukaku, Isaksson richting Berg (zie hieronder beiden hun passdiagram). Tot zover de dominante passing-game voor de Rode Duivels.
Onzichtbare bezetting voor doel
In balbezit startte België wel gretig met vooral Vertonghen die tweemaal inschoof van op de linksback wat meteen tot lichte dreiging leidde. Maar het gevaar viel snel weg. De Rode Duivels hervielen in oude gewoonten met beperkte positiewissels, verzandden in een trage balcirculatie en teerden opnieuw volledig op de individuele klasse van De Bruyne, Hazard en co.
Die eerste, de Wittekop van Drongen, leek ondanks z’n mindere vorm echter opnieuw de sleutel in handen te hebben. Hij bewoog soms goed tussen de linies en creëerde als bijna enige Belg echt gevaar, ook op spelhervattingen. Wanneer het centrum te bevolkt raakte, week hij goed uit naar de (linker)flank om van daaruit het spel te verdelen. Het ontbrak hem echter aan lopende spelers in de rug van de Zweedse defensie (Hazard / Carrasco?) en tegelijk aan infiltrerende spelers van achteruit (Witsel?), waardoor z’n scherpe voorzetten vaak in No Man’s Land terechtkwamen. Van bezetting voor doel was eigenlijk gewoon nooit sprake.
Zweeds blok
Intussen zetten de Zweden de Belgen goed blok. Wanneer België in balbezit was rond de middenlijn positioneerde ‘de thuisploeg’ zich in z’n gekende platte 4-4-2 (zie foto hieronder) en hield de ruimte tussen de linies (blauwe lijne zijn de verdediging, het middenveld en de aanval) extreem klein. De ruimte tussen de achterste en voorste lijn (rode pijlen) was zo vaak slechts 20 meter of minder. Erg moeilijk om door te voetballen, zeker bij een gebrek aan snelle balcirculatie en positiewissels.
Wanneer de Rode Duivels het doel van de Zweden nog dichter naderden, zakte Berg nog iets dieper mee en bleef Zlatan voorin hangen in een 4-4-1-1. De dubbele gele muur zorgde er ook voor dat De Bruyne zich na de eerste minuten centraal niet meer kon bewegen en daardoor dus moest uitwijken naar de flank om voor gevaar te zorgen.
Chaos in de pressing
Ook in balbezit trokken de Zweden het spel intussen meer naar zich toe, getuige de 51.3% balbezit op het einde van de match. En daar zaten de vraagtekens bij België voor iets tussen: ‘hoge druk of toch maar laag inzakken en op de counter speculeren’. Het antwoord op die vraag moeten we u na de match eigenlijk nog altijd schuldig blijven en dat is meestal een veeg teken.
In de beginfase zetten de Belgen alleszins hoog druk: Lukaku en een uitstappende De Bruyne (vanuit het middenveld) probeerden hoog te pressen om het de Zweedse centrale verdedigers zo moeilijk te maken. De ruimte tussen de linies was echter zo dramatisch groot dat Naingolan en Witsel te grote afstanden moesten afleggen om effectief druk te zetten en ballen te veroveren.
De strikte mandekking op het middenveld die Wilmots graag hanteert, kon op papier wel werken gezien de meerderheid van 3 Belgische centrale middenvelders tegenover het duo van Zweden. De Bruyne laten doordekken voorin en Witsel & Naingolan de twee centrale middenvelders Kallstrom & Ekdal laten dekken.
Nou, laat voetbal nu net ietsje flexibeler en beweeglijker zijn dan dat. Vooral de Zweedse linkermiddenvelder, Forsberg, genoot ervan om in de ruimte van Witsel & Nainggolan te duiken waar hij vaak de bal kreeg zonder druk. Tegelijk kon de linksback Olsson oprukken om van op de flank gevaar te creëren. Hoge druk leek de vooraf meegekregen opdracht, maar de ruimte tussen de linies was zo groot dat we kunnen betwijfelen of het effectief het geval was of dat het gewoon erg slecht uitgevoerd werd door de elf tussen de lijnen.
De tweede helft zorgde niet voor duidelijkheid: het Belgische blok werd wel lager gezet, waarschijnlijk om van daaruit de ruimte in de rug van de Zweden te benutten. Die moesten namelijk de 0-0 wegvegen om nog kans te maken op de volgende ronde. Maar het inzakken, namen de Belgische spelers nogal letterlijk. De centrale verdedigers van Zweden kregen zeeën van tijd om in te dribbelen en zonder druk de ene lange bal na de andere te versturen richting de baklijn & de twee spitsen. (zie beeld hieronder) En laat net dat nu de situatie zijn waarin we het tegen Italië zo moeilijk hadden: de strijd op leven op dood tussen onze centrale verdedigers en de aanvallers van de tegenpartij. En laat ook dat nu net de sterkte zijn van Zlatan. Gelukkig werd zijn 1-0 afgekeurd. Oef. Anders konden we na de Ierse zege inpakken en wegwezen.

Ruimte tussen de linies bij België veel groter (rode pijlen) dan bij Zweden. (Blauwe) verdediger kan indribbelen zonder druk en de bal lang spelen op het spitsenduo voorin (in geel omcirkeld) die man op man staan tegen Vermaelen & Alderweireld.
Vooral de wisselwerking tussen de afhakende Zlatan en de dieplopende Berg, bezorgden de Belgen wel wat hoofdpijn en hartlijders misschien nog andere pijn. Al bij al deden Alderweireld en Vertonghen het zeer goed, zeker gezien het feit dat ze verdedigend toch wat in de steek werden gelaten door hun ploegmaats. Individuele klasse.
Road to the final
De Zweden moesten komen en deden dat dan ook nadrukkelijker naarmate de wedstrijd vorderde. Met 12 schoten naar doel wist de Gele Brigade overigens meer gevaar te creëren dan in hun vorige twee matchen samen, toen trapte het slechts 11x richting doel. In hun enthousiasme speelden ze natuurlijk wel in de kaart van onze (bewust?) counterende landgenoten. Naingolan trapte de 1-0 binnen na een nieuw omschakelmoment. De counter en een afstandsschot redden ons opnieuw, samen met de individuele aanvallende klasse. Opnieuw die individuele kwaliteiten.
Uiteraard was een meer behouden aanpak geen schande, zeker niet omdat winst of een draw eigenlijk niks uitmaakte. Maar toch, van een uitgedokterde speelwijze lijkt nog altijd geen sprake. En dat na intussen 50 (!) wedstrijden met deze bondscoach.
Het interview van rots in de branding Thomas Vermaelen na de match vatte de wedstrijd eigenlijk nog het best samen: “Het was knokken want we zetten niet goed druk. Maar gelukkig hebben we een paar klasbakken lopen voorin.” Of zoals Filip Joos nog aanhaalde: “Er zijn veel zwakkere landen op het tornooi, maar ze voetballen wel vaak beter dan ons.”
Na 45 goede minuten en 225 matige tot dramatische zijn onze Rode Duivels dus in de 1/8e finale beland. Zeg nog eens dat de uitbreiding van het EK een slechte zaak is. Met Hongarije en nadien Wales of Noord-Ierland ligt de tabel zelfs open naar een historische halve finale en wie weet zelfs meer.
Over progressie in onze speelwijze maken we ons intussen al geen illusies meer. En eigenlijk maakt voetbalgek België zich daar ook niet druk om, zolang er maar gewonnen wordt. Bij deze dus graag een oproep aan Thibaut, Kevin, Eden en alle anderen: doe maar iets, groei naar je beste vorm toe en beslis de volgende matchen op individuele klasse (en op de counter). En Marc, hou jij gewoon die konijnenpoot dicht bij je, alstublieft? En zo samen naar het delirium, go Belgium!
Samenvatting Zweden – België
1/8e finales:
zaterdag 15.00 Zwitserland – Polen
zaterdag 21.00 Portugal – Kroatië
zaterdag 18.00 Wales – Noord-Ierland
zondag 21.00 België – Hongarije
maandag 18.00 Spanje – Italië
zondag 18.00 Duitsland – Slowakije
zondag 15.00 Frankrijk – Ierland
maandag 21.00 Engeland – IJsland
Meer internationaal voetbal
Belgisch voetbal