Slechts twee van de toplanden konden zich, naast enkele outsiders, op dit EK al onderscheiden met verschillende collectieve topprestaties: Duitsland & Italië. De eerste werd voor het tornooi aanzien als favoriet, maar laat Duitsland de laatste 8 matchen op een groot tornooi tegen Italië nu net nooit winnend afgesloten hebben. Het stond in de sterren geschreven dat de confrontatie zou uitgroeien tot een schaakspel en die verwachtingen werden ruimschoots ingevuld.
Startopstelling Italië & Duitsland
Italië hield uiteraard vast aan de 3-5-2 waarmee het al vriend en vijand verraste. Bondscoach Antonio Conte moest wel puzzelen op het middenveld met de blessure van De Rossi en de geschorste Tiago Motta. De elf namen: Buffon, Bonucci, Chiellini, Barzagli, Di Sciglio, Florenzi, Parolo, Giaccherini, Sturaro, Pelle en Eder.
La Squadra Azzura won momenteel al z’n wedstrijden al waarmee het moet het A-elftal aantrad: 2-0 tegen België, 1-0 tegen Zweden en 2-0 tegen Spanje. En dat boezemde de Duitsers, wiens voetbal veel gelijkenissen heeft met het Spaanse elftal, toch wat angst in.
Joachim Low koos dan ook voor een soort 3-4-3 waarin hij trachtte de Italiaanse tactiek te counteren. Draxler werd daarbij het kind van de rekening en verhuisde naar de bank, Howedes kwam in de ploeg. Dat gaf volgende opstelling: Neuer, Boateng, Hummels, Howedes, Hector, Kimmich, Kroos, Khedira (na 16’ geblesseerd gewisseld door Schweinsteiger), Ozil, Muller en Gomez.
Pelle zet druk op Neuer & Boateng. De andere centrale verdedigers van Duitsland (zwart) worden onder druk gezet door de twee centrale middenvelders van Italië. Eder bewaakt Kroos in z’n zone.
Neuer zonder veel opties
Duitsland nam snel het initiatief in de wedstrijd met het merendeel van het balbezit al probeerde Italië dit in eerste instantie te verhinderen. Wanneer Neuer de bal had bij een doeltrap zette La Squadra het bijvoorbeeld vast met hoge pressing waardoor de Duitse goalie vaker dan normaal lang moest trappen.
Pelle bleef in deze situaties meestal wat dieper weg om druk te zetten op de opbouwende Boateng, terwijl zijn collega-spits Eder terugzakte om Kroos op te vangen. De twee buitenste centrale middenvelders Giaccherini en Parolo moesten heel wat meters overbruggen om de Duitse centrale verdedigers Hummels en Howedes op te jagen en naar binnen proberen duwen.
Duits balbezit
Desondanks hadden de Duitsers het gros van het balbezit. Een snelle passing en veel beweging zonder bal zorgde ervoor dat Italië de hoge druk moest laten varen en zich liet terugvallen in een laag blok in 5-3-2. Desondanks kon Der Mannschaft geen grote kansen afdwingen door iets te weinig positiewissels.
Gomez (groen) zet druk op de meest centrale Italiaanse verdediger Bonucci vanuit middenvelder Parolo (blauwe rechthoek centraal). Muller & Ozil zetten druk op Chiellini & Barzagli. Giaccherini benut gemaakte ruimte op de flank maar wordt bewaakt door Schweinsteiger (rood). Veel ruimte op het middenveld & de lange bal als gevolg.
Vanuit het lage blok kwam Italië op zijn beurt zelf ook weinig aan voetballen toe, ook mede dankzij de hoge pressing van Low z’n troepen. De Italianen probeerden zoals steeds met Buffon en zijn drie collega-Juventusverdedigers kort op te bouwen maar dat verhinderden de Duitsers. De aanvallers positioneerden zich in 3-4-3, zetten eerste de passlijnen naar de middenvelders af en zetten dan hoog druk op de Italiaanse centrale verdedigers die ze ook naar binnen probeerden te duwen.
Gomez zette zo de passlijn op Parolo af en zorgde voor druk op Bonucci. Intussen zorgde Muller ervoor dat hij meteen druk gaf als Chiellini aan de bal kwam, Ozil deed hetzelfde op de andere flank met Barzagli zij het iets minder agressief.
Het noopte de Italianen dan ook tot creativiteit om toch vrije mensen te vinden op het middenveld. Daarom probeerden Giaccherini en Sturaro voortdurend ruimte te vinden op de flank. Daar stond het namelijk man op man, beide flankmiddenvelders van de teams tegen elkaar. Zowel Giaccherini als Sturaro kozen vaak positie breed in de rug van die flankmiddenvelder of lager, dichter bij de eigen verdediging.
Lopende Giaccherini
De Duitsers kozen echter voor een soort mandekking centraal op het middenveld met Schweinsteiger op Giaccherini en Kroos op Sturaro waardoor ook deze twee weinig vrijkwamen. Het grootste gevaar van de eerste helft kwam er dan weer wel op deze manier via het gekende patroon (zie voorbeschouwing Italië-Belgie & de Italiaanse 1e goal tegen België): Bonucci kon te vrij opbouwen zonder druk en vond de infiltrerende Giaccherini, die Schweinsteiger liet lopen, in de rug van de Duitsers. Maar geen goal.
De hoge druk van de Duitsers en de mandekking op het middenveld gaven bovendien ruimte aan het tweede favoriete patroon van Italië: namelijk de lange bal op Pelle met de bewegende Eder en andere middenvelders rond de targetman. Der Mannschaft had echter een 3v2 situatie achterin (met Boateng, Hummels en Howedes tegen het duo Eder & Pelle) en vooral Boateng won het gros van de kopduels van Pelle waardoor Italië het lastig had om tot kansen en balbezit hoger op het veld te komen.
Duitsland in 3-4-3 met hoge backs (geel) en twee aanvallers tussen de linies (groen) in steun van Gomez. Italië in 5-3-2.
Het respect van Duitsland was dus groot, zeker omdat het z’n geoliede 4-3-3 omgooide naar een systeem met drie centrale verdedigers om de stugge Italianen te bestrijden. Het leidde tot een gesloten eerste helft met slechts een handvol kansen. Door de 5-mansdefensie bij de Italianen en het gemis van de 1v1 kwaliteiten van Draxler, konden de Duitsers ook geen gebruik maken van de snelle flankwissels via Boateng & Kroos waardoor het naast steriel balbezit vooral zijn toevlucht moest zoeken tot snelle voorzetten.
Op slot
Na rust veranderde er niet zo veel aan het spelbeeld. De Duitsers startten de tweede periode wel iets voorzichtiger met lagere pressing en Muller die meer terugzakte op de rechterflank waardoor de opstelling soms neigde naar een 3-5-2. Tegelijk werden Kroos (die sowieso al controlerender speelde) en Schweinsteiger omgewisseld nadat die laatste de lopende Giaccherini al eens liet lopen kort voor rust wat leidde tot de grootste kans voor Italië. Een ingreep die de match op slot hield.
Uiteindelijk viel de goal dan toch op een manier de het wedstrijdbeeld uitstekend aantoont: Neuer wil kort opbouwen maar wordt onder druk gezet en kiest voor de lange bal. Gomez komt met wat geluk breed aan de bal en bedient de infiltrerende Hector die even word losgelaten. Hij brengt de bal voor tot bij Ozil die de 1-0 binnenknalt.
Ook Eder op het middenveld
Nog geen kwartier later maakt Bonucci gelijk, uiteraard van op de stip aangezien uitgespeelde mogelijkheden heel schaars waren.
Intussen was bij Duitsland Gomez naar de kant gehaald. Muller ging daardoor opereren als diepe spits met Draxler en Ozil rond zich, nu ging der Mannschaft opnieuw hoger pressen zoals in de eerste helft. De Italianen tekenden op hun beurt duidelijk voor een draw en verlengingen: Conte trok nu ook Eder verder terug, hij ging in balverlies rechts op het middenveld spelen in een lage 5-4-1 om kilometervreters Giaccherini en Sturaro te ontlasten.
Na de 1-1 leek de wedstrijd in een status quo beland. Beide ploegen probeerden schoorvoetend wel nog wat te forceren maar wilden in de eerste plaats niet op een counter lopen in de slopende verlengingen. Een strafschoppenreeks dus, waarin Duitsland zich andermaal de beste toonde.
Italië – Duitsland was een tactisch steekspel, een gevecht tussen coaches naast en machines op het veld. Interessant! Maar misschien moeten we Jan Mulder toch één keer gelijk geven, het heeft wel z’n charme maar een extra vleugje genialiteit zou nog leuker zijn.
Lange Bal 