Het EK van de Rode Duivels is voorbij. Wales was, na Italië, het tweede hechte collectieve blok dat we op onze weg tegenkwamen. Evenveel keer beten we met twee goals verschil in het zand. De weg naar de finale lag in theorie dan wel open, de nederlaag was helemaal geen verrassing. Een paar dagen van nationale rouw zijn toegestaan, maar nadien moeten we snel kijken naar de toekomst. Iedereen, Tous Ensemble.

1. “They call it coaching but it’s teaching. You don’t just tell the players, you show them the reasons.” (Vince Lombardi)

Een duidelijk plan, daar ontbrak het ons al lang aan: 52 matchen om precies te zijn. Geen hecht blok in balverlies wanneer de Belgen terugzakken (zie analyse vs Zweden), geen duidelijke tactische afspraken in balbezit & balverlies (zie analyse vs Italië), geen sprake van een snelle balcirculatie en automatismen om stugge tegenstanders uit verband te spelen. Eigenlijk enkel rekenend op de individuele klasse van alle spelers, zowel in aanvallend als verdedigend opzicht (zie alle analyses). Dat is zonder omwegen het verhaal van deze generatie Rode Duivels, van het afgelopen WK in Brazilië, van het te vroeg afgelopen EK in Frankrijk. Veel individuele klasse maar te weinig aangeboden structuur om daarin steeds opnieuw te excelleren.

KBVB, geef deze kern wat ze verdient: een topcoach. Niet de zoveelste ex-prof die z’n spelers gewoon te vriend houdt. Neen, een coach die het respect van zijn spelers verdient dankzij zijn vakkennis. Iemand die slaat en zalft. Een bondscoach die een herkenbare speelwijze uitwerkt (wat perfect kan over een periode van 2 jaar) en z’n spelers perfect voorbereidt op een nieuwe tegenstander op weg naar geschiedenis. Iemand als Michel Preud’homme, Louis Van Gaal of anderen van hun kaliber.

2. “Soccer is simple: you need the right mentality, fighting in every game, in every practice, for every ball.” (Hristo Stoitchkov)

Geen inzet en geen leiders. Met deze dooddoeners worden voetbalnederlagen veelal verklaard onder fans en media. Aan inzet en motivatie van de spelers leek in eerste instantie niet aan de oorsprong te liggen van het EK-debacle. De Duivels startten bijna iedere match snedig en wonnen de duels die nodig zijn om wedstrijden naar zich toe te trekken. Maar wat bij een achterstand? Dan leek het kalf al verdronken. Deze generatie kon de voorbije jaren enkel een achterstand goedmaken tegen matige tegenstanders zoals Noorwegen, Finland, Zwitserland en Bosnië-Herzegovina. Tegen (h)echte collectieve blokken zoals Wales (2x), Italië, Portugal, Argentinië, Colombia, Japan en Engeland betekende een achterstand de voorbije jaren steevast een (kansloze) nederlaag. Een gebrek aan een plan B dat was er zeker, maar een gebrek aan mentale veerkracht bij de spelers evenzeer.

Dat lijkt een nieuw fenomeen, waarschijnlijk een rechtstreeks gevolg van het pamperbeleid in de BeNeLux. De huidige voetballers worden opgeleid in een klimaat waarin álles draait rond het individu. Waarin ieder talentvolle speler meteen kan worden weggeplukt door iedere zelfverklaarde topclub met wat geld. Het gevolg is dat ieder jong talent op zijn wenken wordt bediend, uit vrees voor een voortijdige transfer zelfs bij kleine kinderen. Geen klimaat dus waarin spelers trots zijn op het embleem op hun shirt zoals het Duitse, zoals het Italiaanse. Waarin de individuele kwaliteit en ontwikkeling belangrijk is maar waar het collectieve en de mentale kracht nog steeds het speerpunt vormen. Waar samen het volkslied meebrullen voor extase zorgt.

3. “I can’t believe it. I can’t believe it. Football. Bloody hell.” (Sir Alex Ferguson)

Voetbal, dé mooiste aller sporten staat synoniem voor emotie. Het maakt van alles los in de hersenen wat leidt tot ongekende adrenaline, ontlading, ontgoocheling en een dozijn andere processen. Tegelijk maakt dat het maken van objectieve analyses enorm moeilijk. Iedereen golft mee op de successen van de Duivels, ook de media. Bij een nederlaag is alles, maar dan ook alles slecht. Een overwinning staat dan weer gelijk aan een nieuwe stap richting een logische Europese titel: alle werkpunten van een paar dagen eerder, worden in de nieuwe analyses plots van tafel geveegd dankzij een zege. Scorebordjournalistiek is de norm, de Grote Belgische Goednieuwsshow.

Het is om die reden ook dat Lange Bal zijn oorsprong vond. De sportjournalistiek mist grondige analyses die de emotie even loskoppelen en aantonen wat er goed en fout liep op het veld. Een tactisch sterke coach zou dan ook een verplichting moeten worden in alle EK-gerelateerde programma’s. En ja, die kan dan aangevuld worden met een lyrische Nederlander die applaus krijgt wanneer hij weer eens pleit voor een naïeve driemansdefensie Witsel, Meunier, Alderweireld. En misschien moeten de journalisten ook maar eens verplicht worden om op trainerscursus te gaan. Gewoon om zwart-witdenken tegen te gaan.

4. “Success is no accident. It is hard work, perseverance, learning, studying, sacrifice and most of all, love of what you are doing or learning to do” (Pele)

Grote tornooien hebben steevast een impact op geïnspireerde coaches en bijgevolg ook op spelers. Ook de jeugdopleiding krijgt straks vanzelfsprekend nieuwe impulsen gebaseerd op de laatste internationale voetbaltrends. Hopelijk slaan sommigen daar niet in door. De Belgische opleidingen leveren voldoende talent aan, natuurlijk kan het altijd wel beter. Waar de laatste jaren enorme stappen zijn gezet in technische & fysieke plannen, moeten zelfs jonge spelers ook tactisch en mentaal geschoold worden.

Laat ons op dat vlak hopen dat geen coach van 12-jarigen het straks in z’n hoofd haalt om de Welshe 5-mansverdediging wekelijks te kopiëren. Spelers aan het denken zetten is dan weer wél een belangrijke taak voor jeugdcoaches. Ruimtes leren herkennen, een goed positiespel leren spelen, snel beslissingen maken op de korte ruimte zijn basisvereisten om straks op het hoogste niveau aantreden. Net als we niet vies moeten zijn om verdedigers vakkundig op te leiden, want ook daar lijken we toch wat te kort te schieten. Voetbal wordt nu eenmaal niet enkel gewonnen op techniek.

Tot slot is voldoende individuele aandacht voor talent nodig, volledige overgave & mentale veerkracht van die spelers zelf eisen is dat misschien nog meer.

5. People who work together will win, whether it be against complex football defenses or problems in modern society (Vince Lombardi)

           Foto NRC

De Duivelsgekte is op slag voorbij. De Belgische vlaggen worden diep opgeborgen, de ‘Waar is dat feestje’ liederen verstommen. Waar de fans de voorbije weken nog zij aan zij stonden om het succes van de overwinningen te vieren, en nu samen Wilmots scalperen, staan ze straks vermoedelijk opnieuw met geslepen messen tegenover elkaar. Na tijden van verbondenheid (22 maart & EK) krijgen we straks waarschijnlijk en spijtig genoeg opnieuw een land dat vooral verdeeld is.

Het moge duidelijk zijn, België heeft nood aan meer dan enkel een nieuwe bondscoach.