Marseille – Atlético Madrid (0-3): Masterclass verdedigen Atléti

Eind juli startte het Europa League avontuur van Marseille al aan de Belgische kust toen KV Oostende voor de bijl ging. Op weg naar de finale klopte het ook nog Domzale, Konyaspor, V. Guimaraes, Braga, Athletic de Bilbao, RB Leipzig en RB Salzburg. Atlético Madrid eindigde als derde in een Champions League poule met Chelsea, AS Roma en Qarabag. In de Europa League versloeg het achtereenvolgens Kopenhagen, Lokomotiv Moskou, Sporting CP en Arsenal FC.

 

tactiek 4-4-2

Basisopstelling van beide teams

Olympique Marseille speelde een halve thuiswedstrijd in Lyon. Coach Rudi Garcia koos voor z’n gekende 4-2-3-1 opstelling met Mandanda in doel. Amavi, Luiz Gustavo, Rami en Sarr in de defensie met voor hen Anguissa en Sanson als buffer. Kapitein Payet geniet van een vrije rol op 10. Thauvin en Ocampos staan beiden als flankaanvaller tegen hun beste voet gepositioneerd met Germain in het centrum als diepe spits.

 

Atlético coach Simeone zat geschorst in de tribune maar verraste niet. Ondanks recente experimenten met 3-5-2, 3-4-2 en 4-4-2 in ruit, greep de Argentijn gisteren terug naar z’n succesvolle 4-4-2/4-4-1-1. De elf van Atléti: Oblak, Lucas, Godin, Gimenez, Vrsaljko, Gabi, Saul, Koke, Correa, Griezmann en Diego Costa.

 

Overtal op het middenveld voor Marseille

L’OM startte het beste aan de match met een aantal gevaarlijke doelpogingen maar botste nadien op een dodelijk efficiënt Atlético. Zoals gekend posteren de troepen van Simeone zich in balverlies in een medium blok in 4-4-2 of 4-4-1-1 (met Griezmann in een iets meer teruggetrokken rol). Daarbij ligt de focus op het dichthouden van het centrum, de tegenstander naar buiten dwingen om daar heel agressief druk te zetten. In de beginfase hield Atlético de ruimtes echter onvoldoende klein waardoor de Fransen het overtal op het middenveld een aantal keer goed konden uitspelen.

Beide middenvelders van l’OM (blauw) komen laag de bal halen. Door de iets te grote ruimte tussen de linies kunnen zij de bal vrij ontvangen. Wanneer dan toch een middenvelder van Atlético doordekt (gele cirkel), kan deze uitgespeeld worden door het centrum

Het grootste probleem in de beginfase bij Atléti was de te grote ruimte tussen de linies. Griezmann en Diego Costa lieten zich namelijk al eens verleiden om iets te hoog druk te zetten waarbij ze niet gevolgd werden door de ploegmaats en er dus te veel ruimte kwam tussen het middenveld en de aanval. Daarvan maakte l’OM goed gebruik. Met Anguissa en Sanson trok het de twee defensieve middenvelders relatief laag en centraal terug om daar aanspeelbaar te komen. Van zodra er dan toch druk kwam van één van de uitstappende Atlético middenvelders konden ze de 2-tegen-1 situatie uitspelen door het centrum.

Dit leidde na een drietal minuten tot een uitstekende kans waarbij Payet zijn spits Germain bediende maar die dé kans op een openingsgoal liet liggen. Atlético reageerde door vaak extreem ver te gaan doorkantelen waarbij de vier middenvelders heel ver naar binnen sloten om elkaar rugdekking te verlenen. Het zorgde ervoor dat het centrum erg gesloten geraakte en Marseille bleek niet bij machte om technisch doorheen het blok van Atlético te voetballen, evenmin was het inspelen op een balvaste targetman een mogelijkheid met Germain voorin.

 

Atlético Madrid dwingt bal naar flank af

Marseille kon dankzij een aantal snelle flankwissels echter wel soms profiteren van het extreme doorkantelen van de Madrilenen. Zo trachtte het een overtal te creëren op de flank. Vooral op rechts lukte dit een aantal keer goed met de opgerukte Sarr. De Franse rechtsback had niet toevallig het op één na meeste baltoetsen op het veld. Met 7 (op 12) geslaagde aanvallende 1-1 acties en 6 afgeleverde voorzetten zorgde hij eigenlijk ook nog voor het meeste dreiging. Atlético speelde daarentegen erg direct voetbal met veel lange ballen richting Diego Costa (17 kopduels op 89’) en hield amper een bal bij. L’OM zorgde voor de meeste dreiging maar verzuimde te scoren.

Als het Atléti-middenveld extreem zou kantelen, benut Marseille de ruimte op de rechterkant met talrijke overlappingen van rechtsback Sarr

 

De match kantelde toen Anguissa een bal van zijn doelman Mandanda slecht controleerde en zo de 0-1 inleidde voor Griezmann en Atlético Madrid. Dom balverlies op de eigen helft en Atlético op rozen.

Marseille slaagt er niet in om een 5-tegen-3 situatie uit te spelen in de opbouw door een slechte controle van middenvelder Anguissa. 0-1 Atlético Madrid

De adem van de thuisploeg leek afgesneden door de tegengoal én moest bovendien kapitein Payet wisselen met een blessure. Atlético kon zijn geliefkoosde spelletje beginnen spelen. Vanuit een nog hechter compact blok, gaf het een pak minder ruimte weg dan in de beginfase en was er enkel wat ruimte op de flank. Simeone wil in zijn gekende 4-4-2 geen ruimte weggeven in het centrum en dat lukte uitstekend op het openingskwartier na. Griezmann zakte geregeld iets lager in, net voor de 2 controlerende middenvelders, om een 4-4-1-1 te creëren en zo de ruimte tussen de linies erg beperkt te houden. Van daaruit dwingt Atlético de tegenstander slim naar buiten en probeert het de centrale verdedigers te dwingen tot een lange bal (een ongelijke strijd die luchtduels tussen Germain vs Gimenez/Godin) of tot een pass op de back om daar agressief te pressen.

Diego Costa zorgde er met zijn loopacties bijvoorbeeld vooral voor dat de bal naar links werd georiënteerd: de bal kwam dan bij linksback Amavi waar Correa agressief druk ging zetten. Of de bal kwam bij linkercentrale verdediger Luiz Gustavo waarbij Griezmann vaak ging doorduwen vanuit het middenveld.

D. Costa dwingt Rami om naar links te spelen door een slimme loopactie (gele stippellijn). Uiteindelijk wordt Amavi (linksback) aangespeeld die meteen onder druk komt van Correa (rood)

Gezien de ruimte op de flank ligt tegen de Madrilenen probeerde Marseille daar dan ook geregeld de 1-tegen-1 of 2-tegen-1 te creëren maar de Fransen misten kwaliteit om tot verder gevaar te komen. Tussen minuut 24 en 64 slaagde het er zelfs niet in één enkel schot op doel afleveren. Atlético slaagde dus in z’n opzet: geen doelpogingen weggeven en de bal op de buitenkant houden. Liefst 93% van de defensieve duels die het uitvocht vonden plaats op de flank, geen doorkomen aan dus in de as van het veld…. Opvallende statistiek hierbij is ook het hoge aantal balrecuperaties van Correa (de rechtermiddenvelder): liefst 16 stuks, 5 meer dan Saul, Koke en Griezmann. Een bewijs dat de bal opvallend vaak richting de Franse linkerkant werd gedwongen met een extreem kantelende Koke en logischerwijs veel ruimte voor de oprukkende Sarr.

Extreem beperken van speelruimtes door Atlético

In de tweede helft had Atlético Madrid iets meer balbezit en probeerde het zelf ook meer vanuit de combinatie tot aanvallen te komen. Dat deed het vooral op links met een aanvallender ingestelde Lucas en Koke die meer in het centrum tussen de linies speelde. De tweede en beslissende treffer kwam er echter opnieuw voort uit een omschakelmoment. Marseille met de inworp op links bij Amavi en Atlético dat de ruimte opnieuw extreem klein maakt met 4 middenvelders op amper 15m bij elkaar. Het leidt tot een snelle balrecuperatie en Griezmann die wordt vrijgespeeld met een diepe loopactie tussen de centrale verdediger en de terugkerende Amavi. 0-2, boeken toe voor l’OM.

Spelers van Atlético maken ruimte extreem klein net voor de 0-2. Beide aanvallers (geel), de 4 middenvelders (rood) en ook nog eens 2 verdedigers staan allemaal erg dicht bij elkaar

 

 

Marseille probeerde met de inbreng van Lopez en het doorschuiven van Sanson meer gevaar te creëren maar dat bracht niet veel zoden aan de dijk. Sanson dook wel een aantal keer goed in de rug van de Atlético-middenvelders in de halfspace op rechts wat tot dreiging leidde. Ook zijn vroege voorzet vanuit die halfspace zorgde in de 80ste minuut nog voor de kopbal van de ingevallen Mitroglu op de paal wat een eventuele terugkeer tot 1-2 in extremis nog had kunnen inleiden. Uiteindelijk kreeg het echter het deksel op de neus, zware 0-3 cijfers in het voordeel van de Spanjaarden.

De Fransen bleken echter een paar maatjes te klein voor Atlético Madrid dat zonder veel moeite zijn 3e Europa League wint in 9 jaar tijd. Met dank aan een stevige defensieve organisatie en een dodelijk efficiënte Griezmann.

Meer buitenlands voetbal

Advertentie

Atlético Madrid – FC Barcelona (1-2): Roberto in de hoofdrol

Barcelona kampte bij aanvang van het weekend met een vormcrisis, deze werd serieus in de verf gezet door de blamage (4-0 nederlaag) bij PSG in de Champions League. Het won bovendien slechts 1 van de laatste 4 confrontaties met Atletico Madrid en wist dus dat het voor een zware opgave stond in de hoofdstad. De titel leek voor de thuisploeg dan weer ver weg maar opgeven staat uiteraard niet in het woordenboek van coach Simeone. Het relaas van een interessante topper!

tactiek Barcelona

Basisploegen van beide teams: Atlético in de gekende 4-4-2, Barça in 3-4-3

Geen verrassingen in de veldbezetting bij Atlético Madrid, Simeone koos voor de gekende 4-4-2 formatie met Griezmann en Gameiro als speerpunten voorin.

Luis Enrique pakte wel uit met een nieuwigheid, hij zette z’n pionnetjes niet neer in de gekende 4-3-3 maar wel in een hybride 3-4-3 met ruit op het middenveld.

Compact Atlético
De reden voor die 3-4-3 bij Barça zoeken we uiteraard bij de gekende speelwijze van de thuisploeg. Coach Simeone installeerde een aantal jaar geleden een hecht compact blok in Vicente Calderon gekenmerkt door twee verdedigende lijnen van 4 die erg kort bij elkaar aanleunen, met daarvoor 2 spitsen. Atlético ontwikkelde zich razendsnel onder z’n Argentijnse coach en pakte in 2014 de titel en in 2016 ook de Champions League omwille van het uitstekend compact verdedigen en de combinatie tussen enerzijds hoge pressing en op andere momenten een heel laag blok met aandacht voor de counteraanval via de snelle aanvallers.

Die erg hoge pressing met een serieuze portie agressiviteit in de duels kent Barça maar al te goed. Ze werden zo al geklopt in de CL en Atléti kiest erg vaak voor felle druk in de beginfase van de match, zeker in eigen huis. En Barça toonde zich onder meer in PSG erg kwetsbaar bij het uitvoetballen wanneer het zwaar onder druk komt, vandaar dat Luis Enrique teruggreep naar plan B dat ook onder Guardiola al werd gebruikt: 3-4-3 in ruit met Roberto in de hoofdrol.

Roberto als ‘rechtsbackmiddenvelder’
Het doel achter de wijziging van het spelsysteem ligt bij het feit dat Barça altijd verzorgd wil opbouwen van achteruit en daarvoor bij voorkeur een man-meersituatie creëert in de verdedigende linie. Omdat Atlético graag erg hoog druk zet met twee aanvallers, kiest Enrique daarom voor 3 centrale verdedigers. Sergi Roberto, in balverlies effectief wel rechtsback, kiest in balbezit hoger en centraler op het middenveld positie. Daardoor wordt in het middenveld een ruit gecreëerd en kunnen de 3 verdedigers proberen opbouwen tegen 2 spitsen. Op het middenveld speelt Busquets centraal net voor de defensie, Iniesta & Roberto iets breder en Messi tussen de linies hoger op het veld op positie 10.

Heel verrast leken Los Colchoneros echter niet. De blitzstart met hoge pressing waarvoor Atlético in eigen huis bekend staat, probeerde het ook nu tegen de driemansdefensie van Barça meteen uit te voeren. Bij balbezit van doelman Ter Stegen liet Atlético de eerste bal spelen op één van de drie centrale verdedigers om dan razendsnel de man-meersituatie teniet te doen door met een van de middenvelders vooruit te gaan jagen.

pressing Atlético

Hoge pressing van Atlético met één middenvelder die uitstapt om de twee aanvallers te helpen bij het doorjagen

Wanneer Barcelona op links opbouwde via Mathieu was het bijvoorbeeld Saul die vooruit ging jagen, gesteund door zijn twee aanvallers op de verdedigers en doelman van de bezoekers. Iniesta herkende de situatie en liep zich dan vaak slim vrij in de rug van diezelfde Saul maar hij kon amper bereikt worden met een verticale pass langs de buitenkant. Gabi volgde hem overigens van dichtbij en Iniesta kon slechts een handvol keren de bal ingespeeld kregen, waarna hij geen kant op kon want hij stond vanzelfsprekend met de neus naar het eigen doel gericht. Busquets werd meestal ook van heel kortbij gevolgd door Carrasco of Koke waardoor Atlético in de openingsfase vaak de bal kon veroveren en dreigen richting doel van Barcelona. Ook de twee spitsen van de thuisploeg werkten keihard mee in balverlies waardoor Busquets amper in z’n spel geraakte.

Barça slaagde er evenmin in Messi te vinden tussen de linies en minstens even zorgwekkend: man in vorm Neymar zat volledig in de tang bij rechtsback Vrsajlko. Bij moeilijke momenten is één klasseflits vaak voldoende voor een driepunter maar de Braziliaan werd erg opvallend op de huid gezeten wanneer hij heel diep afhaakte. Het zorgde ervoor dat hij geen centimeter ruimte kreeg maar die dus eigenlijk wel creëerde voor ploegmaats. Messi en Luis Suarez gaven echter niet thuis om in de rug van de rechtsback te duiken. Eén van de weinige momenten waarop Barcelona echt gevaarlijk was in de eerste helft was dan ook op het zeldzame ogenblik dat Vrsajlko de bal verloor en Neymar kwijt was, gevolg bal op de paal maar 0-0 aan de rust.

Roberto als doelwit
Nochtans kreeg Atlético ook een aantal mogelijkheden om de score te openen. Dankzij de bijzonder agressieve pressing had het de bal relatief vaak in de ploeg. En daar deed het in de eerste helft ook regelmatig iets constructiefs mee. Vooral Roberto, die in balverlies wél een echte rechtsback was, kreeg de volle laag van de thuisploeg. Hij moest namelijk steeds terug vanuit het middenveld naar z’n backpositie terwijl Rafinha als rechteraanvaller dan terug moest naar het middenveld, ook Barça verdedigt namelijk vanuit een 4-4-2 met Messi en Suarez voorin en Neymar op links.

Simeone had z’n spelers duidelijke instructies gegeven voortdurend beweging en overtalsituaties te creëren in de zone van ‘the weakest link’, namelijk de rechterflank van Barcelona. Dit was erg duidelijk door de talrijke infiltraties van Luis (vergelijk de heat maps van de links- en rechtsback van Atlético zelf maar) en de dribbels van Carrasco. Beiden werden ook constant ondersteund door Koke en zelfs Saul die bij momenten z’n rechterflank volledig verliet. 45% van de aanvallen liep overigens over links bij Atlético, slechts 31% over rechts en 24% over het midden. De linkerflank zorgde uiteindelijk voor een aantal hete standjes maar ook Atlético kon de netten niet doen trillen, 0-0 bij de rust.

heat map tactiek

De heatmaps van Luis (bovenaan) en Vrsajlko: die eerste duidelijk veel aanvallender ingesteld dan de tweede (bron: whoscored.com)

Hete strijd
Na rust kregen we tactisch ongeveer hetzelfde verhaal voorgeschoteld. Atlético had echter moeilijkheden om de hoge pressing vast te houden en liet zich vaker dieper terugzakken. Het probeerde als gevolg Barça op een andere manier uit z’n spel te halen: door ‘professionele overtredingen’. De thuisploeg kreeg maar liefst 29 fouten tegen zich gefloten (waarvan 6 van Vrsajlko), uiteraard stokken in de wielen van Barça dat houdt van een hoog tempo en dito balcirculatie.

Uiteindelijk voetbalden de Blaugrana zich toch eens door de druk heen en kwam het met een wat lucky goal op 0-1. Terwijl Rakitic zich klaarmaakte om in te vallen en het gameplan aan te passen, scoorde Atlético echter al bijna meteen tegen op een spelhervatting: 1-1. Ondanks de tegengoal schakelde Enrique toch om naar een 4-3-3 met Rakitic als rechterflankaanvaller, die wel vaak naar binnenkwam. Rafinha verhuisde naar het middenveld op de plaats van de gewisselde Iniesta en Roberto kreeg de taak van een echte rechtsback.

Lage passaccuraatheid
Ook Simeone voerde een aantal wissels door maar deze veranderden de veldbezetting eigenlijk niet. Omdat Atlético iets lager voetbalde, zag het zich echter te vaak verplicht tot het kiezen van de lange bal richting de twee aanvallers. Deze passes van achteruit leken regelmatig te worden verstuurd op goed geluk waardoor Atlético niet meer het dwingende spel vanuit de eerste helft op de mat kon brengen. Het weerspiegelt zich ook in de accuraatheid van de passes: slechts 67% voor Atlético tegenover 79% voor Barcelona terwijl ze gemiddeld 86.3% halen dit seizoen.

Uiteindelijk trok Barça het laken toch nog naar zich toe, niet toevallig vanuit een vrije trap. Misschien de beste straf voor Simeone en de zijne voor hun vele overtredingen. Een interessante topper met een hoge intensiteit met een leuke uitslag met oog op de spanning in La Liga!