Met Leipzig en Salzburg vaardigt het Red-Bullconsortium straks twee teams af in de kwartfinale van de Europa League. Los van hun clubgeschiedenis zijn beide teams innovatief in hun speelstijl die op zijn minst attractief en erg passioneel genoemd kan worden. Drie kenmerken van ‘De Nieuwe School Voetbal’.

RB Leipzig wordt in Duitsland gezien als sant in eigen land, ‘een kunstmatig team tussen de talrijke Traditionsverein.’ Het spreekt voor zich dat de centen van Red-Bull eigenaar Dietrich Mateschitz belangrijk waren in de steile opgang van 5^e klasse naar de Bundesliga op amper 7 jaar tijd. Dat Leipzig intussen wel meer doet dan een team bij elkaar kopen, bewijzen onderstaande cijfers. Het gaf dit seizoen goed 60 miljoen aan transfers uit en incasseerde 24 miljoen op dezelfde manier, een verlies van zo’n 36 miljoen euro. Daarmee staat het wereldwijd echter pas op de 25^ste plaats en gaf het minder uit dan bijvoorbeeld Brighton & Hove Albion, Watford, Schalke 04 en zelfs Stade Rennes. De zusterclub uit Salzburg haalde overigens een winst op van zo’n 15 miljoen euro via transfers dit seizoen.

 

Verjongingskuur

Naast de transferuitgaven die dus zeker niet de pan uitswingen, tonen beide Red Bullteams zich bovendien grote voorstander van de jeugd. Met een gemiddelde leeftijd van amper 23,5 jaar heeft RB Leipzig het jongste team uit de Bundesliga, RB Salzburg doet bijna even goed met een gemiddelde leeftijd van 24,3 jaar. Erg gedurfd, zeker als je weet dat dit de gemiddelde leeftijd is in de grootste Europese competities:

1. Serie A                   27,22 jaar
2. Premier League     27,08 jaar
3. La Liga                  26,86 jaar
4. Ligue 1                   26,05 jaar
5. Bundesliga             25,72 jaar

Dat men in de jeugd gelooft, tonen ook de uitgaven van RB Leipzig al aan. Het investeerde liefst 35 miljoen euro in de jeugdacademie, een groot deel daarvan voor een state-of-the-art jeugdcomplex om de talenten van morgen klaar te stomen voor het eerste elftal. Bovendien koopt RB Leipzig geen nieuwe spelers die ouder zijn dan 24 jaar.

Red Bull Salzburg verraste vorig jaar dan weer vriend en vijand door de UEFA Youth League te winnen met de U19. Op weg naar de finale versloeg het onder meer Manchester City, PSG, Atlético Madrid en FC Barcelona om uiteindelijk ook Benfica te kloppen in de eindfase. Dit jaar behaalde het de achtste finale waarin het nipt onderuit ging tegen de gerenommeerde opleiding van FC Porto. Het is het resultaat van jarenlang werk waarbij de speelwijze van het eerste elftal er al van jongs af aan wordt ingepompt.

De man achter de voetbalfilosofie van de Red Bullteams is Ralf Rangnick, voormalig coach bij onder meer Stuttgart, Schalke 04 en Hoffenheim. Hij was drie jaar lang sportief directeur bij Salzburg alvorens dezelfde functie aan te nemen bij Leipzig. Onder zijn leiding, en uiteraard die van de respectievelijke coaches, hebben beide teams een aantal opmerkelijke innovatieve gelijkenissen.

1.  Verdwijnen van de voorzet

Talrijke onderzoeken en statistieken toonden intussen al aan dat de voorzet de minst effectieve strategie is om vandaag een doelpunt te maken. De cijfers variëren van onderzoek tot onderzoek maar in de Premier League en de Bundesliga zouden gemiddeld 70-90 voorzetten nodig zijn om tot een goal te komen. Het leidt ertoe dat meer coaches de voorzet niet meer als belangrijkste wapen gebruiken, zo ook RB Leipzig & RB Salzburg.

In de returns van de Europa League 1/8^e finale viel dat al enorm op, beide teams trapten zo goed als geen voorzetten. Leipzig deed 8x een poging tot voorzet en Salzburg 9x, niet toevallig het minst van de zestien overgebleven teams. Bilbao (28x), AC Milan (26x) en Zenit (21x) gooiden de bal een veelvoud van dat aantal keren in de zestienmeter maar werden niettemin alle drie uitgeschakeld.

Ook in de reguliere competitie wordt de voorzet slechts als plan B of als schijnmanoeuvre gebruikt. Leipzig (gemiddeld 14,26/match) en Salzburg (14,31/match) blijven steeds duidelijk onder het gemiddelde van voorzetten per wedstrijd ondanks hun dominantie in de competitie wat automatisch meer kans geeft op tegenstanders die zich ingraven voor de eigen zestienmeter.

Overzicht gemiddeld aantal voorzetten/wedstrijd (+ team dat meest gebruik maakt van voorzet)

1. Serie A                       18,49   (Inter: 23,4)
2. Premier League         17,52   (Tottenham: 18,9)
3. Eredivisie                  17,48   (Vitesse: 20,4)
4. Jupiler Pro League     16,87   (Zulte Waregem: 22,4)
5. La Liga                      15,77   (Real Madrid: 24,6)
6. Ligue 1                       15,61   (Caen: 18,4)
7. Bundesliga                15,38   (Bayern München: 20,91)

Dat het gebruik van voorzetten is uitgestorven, klopt uiteraard ook niet. Real Madrid slaagde erin de Champions League te winnen mede dankzij een uitstekend positiespel die tot gerichte voorzetten leidde met explosieve loopacties voor doel. Zo scoorde het bijvoorbeeld vier keer met een teruggetrokken voorzet tegen Juventus in de gewonnen Champions League finale vorig seizoen.

2.  Agressieve pressing in plaats van afwachtendheid

Een tweede belangrijk element in de speelwijze van de Red Bullteams is de constante hoge pressing die ze uitvoeren. Beide elftallen staan voor voetbal aan een hoge intensiteit waarbij het zo snel mogelijk aan de goal van de tegenstander wil staan door middel van hoge balrecuperaties. RB Salzburg doet dat dit seizoen vaak vanuit een 4-4-2 ruit formatie, zie hieronder een aantal beelden uit de eerste helft tegen BVB Dortmund van afgelopen donderdag.

Opvallend daarbij is dat het de doelman van de tegenstander in eerste instantie met rust laat en de pressing start van zodra hij de bal heeft ingespeeld. Meestal wordt al meteen drukgezet door één van beide spitsen op de centrale verdediger die naar buiten wordt geleid. Van daaruit gaat de bal vaak naar een back die dan meteen onder hoge druk komt te staan van de buitenste middenvelder uit de ruit.

Wanneer de tegenstander start met minder risico te nemen, geeft Salzburg hen iets meer ruimte en zet het druk van uit een medium blok rond de middencirkel. Opvallend is de overbevolking in de as van het veld waardoor combineren door het centrum erg moeilijk is. Bovendien ontstaat er een concentratie aan spelers aan de buitenkant van zodra de tegenstander de bal naar de flank speelt. Het stelt RB Salzburg in staat makkelijk druk te zetten met de nodige rugdekking tegen een vaak panikerende tegenstander.

 

 

RB Leipzig gaat op zijn beurt meestal uit van een 4-4-2/4-2-4 opstelling, al kiest het ook soms voor een 4-3-3 met een aanvallende driehoek op het middenveld. Ook zie gaan uit van een goed uitgekiende pressing, bekijk hier een interessante analyse op Youtube!

 

3.  Aanvallen door het centrum

In balbezit probeert RB Salzburg door het centrum overtalsituaties te creëren met de vier middenvelders en de twee aanvallers. Via snelle, korte combinaties tracht het zo snel tot diepte te komen. De flanken worden eigenlijk enkel gebruikt door de backs die de ruimte bestrijken van zodra de ploeg de bal langdurig vasthoudt of bij een snelle tegenaanval.

Een belangrijk voordeel hiervan is dat Salzburg steeds voldoende mensen rond de bal heeft wanneer het die zou verliezen. Alle spelers rond de bal reageren enorm snel om balverlies en zetten meteen agressief druk op de bal, de zogenaamde counterpressing in zijn puurste vorm. De ruitformatie en de werkkracht van de spitsen, die steeds negatieve pressing geven, zorgt meteen voor een verstikkend gevoel voor de speler aan de bal. Wanneer er toch gevaar dreigt, wordt vaak de overtreding begaan, vooral door de spitsen. Opvallend is dat het gros van de fouten door de spitsen wordt gemaakt (spits Hee-Chan maakte er liefst 8 tegen Dortmund) en dat de spelers in het laagste 1/3^e van het veld amper overtredingen maken. Het zorgt ervoor dat de spelers van de tegenstander die de bal centraal veroverden enkel wat rust kunnen vinden op de flank. En laat de voorzet nu net het minst effectieve wapen zijn om te scoren…

Beelden eigendom van ©SkyCalcio, bekomen via WyScout. Persoonlijk bewerkt.