Bijna vier jaar is het geleden dat Brazilië in eigen land een pijnlijke 1-7 nederlaag leed in de halve finale tegen later wereldkampioen Duitsland. Het land heelde z’n wonden en maakt zich nu op voor de grote revanche: straks met de oppergaai gaan lopen in Rusland. We analyseerden de laatste twee oefeninterlands van de Seleção tegen datzelfde Rusland en Duitsland. Coach Tite besteedde duidelijk aandacht aan het nemen van minder risico’s om Het Doemscenario van weleer voorgoed te vergeten.

 

In de selectie van de Brazilianen was geen plaats voor Alex Sandro (Juventus) en Danilo (Manchester City). Neymar was de enige basisspeler die niet mee afreisde voor de matchen tegen Rusland & Duitsland. De sterspeler revalideert nog van zijn gebroken voet en hoopt begin juni speelklaar te geraken. De voorlopige selectie:

 

Keepers: Alisson (Roma), Neto (Valencia), Ederson (Manchester City)

 

Verdedigers: Miranda (Inter Milan), Marquinhos, Thiago Silva, Daniel Alves (allen Paris Saint-Germain), Marcelo (Real Madrid), Rodrigo Caio (Sao Paulo), Filipe Luis (Atletico Madrid), Fagner (Corinthians), Pedro Geromel (Gremio)

 

Middenvelders: Casemiro (Real Madrid), Fernandinho (Manchester City), Paulinho (FC Barcelona), Renato Augusto (Beijing Guoan), Philippe Coutinho (FC Barcelona), Willian (Chelsea), Fred (Shakhtar Donetsk), Anderson Talisca (Besiktas)

 

Aanvallers: Gabriel Jesus (Manchester City), Roberto Firmino (Liverpool), Douglas Costa (Juventus), Taison (Shakhtar Donetsk), Willian Jose (Real Sociedad)

 

 1. Balbezit

A) Opbouw

In de wedstrijd tegen Duitsland was een eerste stempel van coach Tite snel zichtbaar. Geen onnodige risico’s nemen om tot een verzorgde opbouw te komen. Duitsland koos voor een agressieve voorwaartse pressing in 4-4-2. Miranda en Silva, de twee centrale verdedigers van de Brazilianen, kozen dan wel voor een lage en brede positie. Ze werden amper ingespeeld. Casemiro kwam een aantal keer explosief tussen de twee spitsen, of in hun rug, aanspeelbaar maar werd enkel aangespeeld bij absolute zekerheid op balbehoud.

Wanneer gedurfd uitvoetballen te moeilijk bleek, koos doelman Alisson snel voor de lange bal richting de drie aanvallers en speculeerde men met de drie agressieve middenvelders Fernandinho, Paulinho en Casemiro op de tweede bal om van daaruit de aanval op te starten.

 

Tegen Rusland werd wel iets meer risico genomen in de opbouw. Al leidde dat bij het hoog storen van de Russen uiteindelijk toch vaak tot een lange bal. Ook opvallend is dat Miranda, als rechtsvoetige linkercentrale verdediger, vaak vrijheid krijgt om nadien vanuit het middenveld druk te krijgen. Iets wat we straks op het WK ongetwijfeld ook terugzien, tenzij Tite alsnog kiest voor het duo Silva-Marquinhos.

 

B) Rol van de backs

Ook opvallend is de rolverdeling van de backs, nu al duidelijk is dat Marcelo een avontuurlijkere rol toebedeeld zal krijgen dan collega D. Alves. De eerste krijgt in balbezit meer de kans om te infiltreren met én zonder bal waar Alves vooral ingeschakeld wordt in de restverdediging en achterin blijft om een snelle balcirculatie te proberen garanderen. Tegen Duitsland was zijn defensieve ingesteldheid ongetwijfeld ook een reactie op de snelheid van linkeraanvaller Sané.

Tegen Rusland hadden beiden ook een speciale invulling gezien de 5-4-1 (ruit) formatie van de thuisploeg. Wanneer Alves & Marcelo een hoge startpositie zouden innemen bij balbezit, werden ze meteen onder druk gezet door de wing backs van de Russen als ze de bal toegespeeld kregen. Daardoor veranderde hun rol enigszins. Alves probeerde de druk van de wingback te ontwijken door centraler te spelen bij een flankwissel en daar eigenlijk als extra spelmaker op het middenveld te fungeren terwijl Willian voor breedte zorgde. Dit leverde al snel gevaar op met een gevaarlijk dieptepassje van Alves uit een centrale positie op de lopende Jesus.

 

Marcelo daarentegen krijg een meer aanvallende rol als lopende speler. Enerzijds om overtalsituaties te creëren op de flank in samenwerking met de flankaanvaller. Anderzijds om voor diepgang te zorgen vanuit het centrum en de halfspace tegen de Russische 5-4-1. Onderstaande infiltratie zorgt voor gevaar centraal waarna hij de dieplopende Paulinho inspeelt die wordt onderuit gelopen, penalty en 0-2.

 

 

 

C) Beweging op het middenveld

De aanspeelbaarheid bij de centrale middenvelders is op z’n zachtst gezegd nog voor verbetering vatbaar. Vooral tegen Duitsland was dit zichtbaar met het trio Casemiro, Fernandinho en Paulinho. Enkel die laatste zorgt eigenlijk regelmatig voor aanspeelbaarheid tussen de linies, wanneer die dan eens lager de bal komt opvragen loopt de positionele structuur volledig in de soep aangezien zowel Fernandinho als Casemiro een lagere rol gewoon zijn.

 

Naarmate de wedstrijd vorderde, en Brazilië meer de bal krijg, probeerde Fernandinho wel af en toe hoger te spelen als tweede offensieve middenvelder. Regelmatig liepen hij en Paulinho echter de halfspaces volledig dicht waardoor de flankaanvallers amper bewegingsvrijheid hadden tussen de linies. Daardoor volgde er te vaak een lange bal op de flankaanvallers die breed in het duel stonden om dan met de middenvelder het gevecht om de tweede bal aan te gaan. Een hechte wisselwerking tussen de flankaanvaller en de middenvelder viel tot op heden dus nog niet te bespeuren.

 

Het moet wel gezegd dat Paulinho waarschijnlijk wel dé belangrijke schakel is in het voorlopig beperkte aanvalsplan van de Brazilianen. Als infiltreur zorgt hij met slimme loopacties in de rug van de verdediging van de tegenstander wel voor gevaar. Zie eerder vermeld al zijn loopactie die leidde tot de 0-2 tegen Rusland. Ook eerder in de match had hij een goede samenwerking met diepe spits Jesus die vaak aanspeelbaar trachtte te komen tussen de linies met een dieplopende beweging van Paulinho als gevolg. Net als bij FC Barcelona lijkt hij dus de wat vreemde eend in de bijt te zijn, maar dat is hij zeker niet!

2. Balverlies

A) Pressing

In balverlies probeert Brazilië een hoog blok te zetten zonder daarbij echt agressief druk te zetten. Tegen Duitsland bijvoorbeeld zette het een compacte 4-3-3 neer hoog op het terrein maar liet het de centrale verdedigers van de Duitsers relatief ongemoeid. Daarbij stond compactheid en het verdedigen van het centrum centraal en werd vooral geprobeerd om ballen tussendoor te intercepteren om van daaruit zelf snel gevaar te creëren in de omschakeling.

Je ziet de centrale positie van de flankaanvallers en de spits, met kort daarachter de twee aanvallende middenvelders (Fernandinho & Paulinho) en daarachter Casemiro. Doel is om de gevaarlijkste centrale passlijnen af te schermen en te anticiperen op de centrale passes van der Mannschaft. Wanneer de bal dan toch tussen de linies zou gespeeld worden, zorgden alle drie de aanvallers voor een intense negatieve pressing waardoor er erg weinig tijd en ruimte was voor de middenvelders in de as van het veld.

 

 

Opvallend daarbij was het hoge aantal balrecuperaties door linkeraanvaller Coutinho (9 stuks!) vanuit de interceptie of de negatieve pressing, een speelstijl die dicht aanleunde bij zijn tijd in Liverpool onder Klopp in de 4-3-2-1 daar.

Die defensieve structuur probeerden de Duitsers uit verband te spelen door met Kroos vaak uit te zakken in de linkerhalfspace om zoals gewoonlijk van daaruit zijn geliefkoosde voorwaartse passes te spelen. Dit verhinderden de Brazilianen echter goed: Willian ging dan lager spelen om de passlijn op de naar binnenkomende Sané af te zetten, terwijl de energieke Paulinho hoger druk ging zetten op Kroos. De Duitse spelmaker kon daardoor slechts 29 voorwaartse passes geven die aankwamen, meestal een relatief ongevaarlijke pass op de back. Ter info: in zijn laatste competitiematch met Real Madrid tegen Girona kon hij nog 49 voorwaartse passes geven die effectief aankwamen op hun bestemming.

B) Ruimte in de rug

Naarmate de wedstrijd vorderde, trachtten de Duitsers vaker de vrije ruimte te vinden bij de backs via een halfhoge bal. Deze moeilijke pass en de positiekeuze van de Brazilianen zorgde echter vaak voor balverlies. Op rechts anticipeerde Paulinho meestal erg goed op de halflange pass waardoor Plattenhardt amper tijd kreeg aan de bal. Op de andere kant verdedigde Marcelo echter hoog door op Kimmich die in balbezit kwam. De Brazilianen kwamen in die situaties wel man op man achterin maar de Duitsers gebruikten deze ruimte onvoldoende vaak. Had de keuze als Duitse diepe spits op Werner gevallen in plaats van op Gomez, had de thuisploeg ongetwijfeld veel meer gevaar kunnen stichten met diens fameuze snelheid.

Ook in gewone spelsituaties bleek de ruimte in de rug van Marcelo echter de geliefkoosde plek te zijn om gevaar te creëren tegen de minder snelle Miranda. Iets waar de Brazilianen tegen de andere toplanden wel eens problemen mee kunnen krijgen.

 

3. Omschakeling naar balbezit

Het moge duidelijk zijn dat de defensieve structuur bij de Brazilianen al verder lijkt te staan dan in het verleden. Zelfs diepe spits Jesus moest tegen Rusland en vooral Duitsland zorgen voor voldoende negatieve pressing op de verdedigende middenvelder van de tegenstander waardoor hij op bepaalde momenten dus erg laag stond. Dat zorgt tegelijk voor het ‘omschakelingsmsyterie’ van de Brazilianen.

Vanwege hun positionele structuur is het namelijk moeilijk tot goede counters te komen, aangezien iedereen erg laag staat. Doch door de indrukwekkende snelheid van de aanvallers Jesus, Willian, Costa zijn de Seleçao soms erg gevaarlijk. Tegenstanders die hun restverdediging goed op orde hebben en vooruit durven verdedigen na balverlies (zogenaamde gegenpressing), zouden echter het gevaar moeten kunnen in de hand houden. Het komt er op aan de eerste twee kortere passes van de Brazilianen te onderscheppen alvorens ze in de diepte kunnen duiken met snel lopende mensen.

 

4. De korte corner

In een omgeving waar de ruimtes steeds kleiner worden en details wedstrijdbepalend zijn, winnen spelhervattingen uiteraard aan meer belang. Opvallend daarbij is het feit dat Brazilië tweemaal scoorde na een korte hoekschop via een combinatie Coutinho/Willian/Costa, met Miranda en Paulinho als uiteindelijke doelpuntenmakers.

In balverlies lijkt het echter minder bezorgd om die korte hoekschop. Ondanks de keuze om alle elf de spelers terug te trekken rond de eigen zestienmeter, laat het tegenstanders voortdurend de korte corner nemen. Afwachten welk team daar als eerste gebruik van maakt…

 

Het moge duidelijk zijn dat de Brazilianen aan individuele kwaliteit geen gebrek hebben om straks mee te vechten voor de eindzege. Ederson, Marquinhos, Firmino, Fred, Alex Sandro, Fernandinho,… het zijn maar enkelen van de namen die geen zekerheid zijn in de basiself. Doch die individuele kwaliteit hadden de Brazilianen vier jaar terug in eigen land ook. Het zal zaak zijn voor bondscoach Tite om de komende maanden te werken aan een evenwicht tussen de defensieve structuur (die duidelijke progressie vertoont) en het aanvallend vermogen om toch dominant te zijn!

 

Meer buitenlands voetbal

Belgisch voetbal