Met het ontslag van José Mourinho, een desastreuze tiende plaats in de Premier League en vroegtijdige uitschakelingen in de Champions League, FA Cup en League Cup werd het seizoen 2015-2016 één om snel te vergeten voor Chelsea FC. Eigenaar Abramovitsj stelde met de Italiaanse succescoach Antonio Conté een nieuwe bouwheer aan om het succes terug naar Stamford Brigde te loodsen. Maar om succes te boeken heeft Conté toch nog wat werk op de plank liggen.
1. Hou de dragende spelers samen
Een eerste belangrijke taak voor Conté en zijn sportieve staff was simpelweg het samenhouden van de belangrijke elementen die het Chelsea team bevat. Want ondanks een minder seizoen hebben de Blues wel voldoende topspelers in huis.
Eden Hazard wordt al lange tijd het hof gemaakt door PSG maar lijkt niet aan vertrekken te denken. Ook voor Nemanja Matic was er heel wat interesse, vooral uit de Serie A, maar z’n Italiaanse coach zou hem na verschillende gesprekken overtuigd hebben om toch nog even in Londen te blijven. Conté werkte daarnaast zelfs keeperstrainer Christophe Lollichon buiten om zijn nummer één Thibaut Courtois niet kwijt te spelen. De samenwerking tussen Courtois en de Franse keeperstrainer vlotte niet echt, waardoor Lollichon een andere functie binnen de club krijgt.
2. Haal de nodige versterkingen
Met N’Golo Kanté kocht Chelsea de beste defensieve middenvelder van vorig seizoen weg bij kampioen Leicester City. Kanté had een groot aandeel in het sprookje en stond garant voor het meeste geïntercepteerde ballen en tackles per match. Maar ook in balbezit had hij een meerwaarde met meer geslaagde dribbels per match dan bijvoorbeeld Aaron Ramsey, Erik Lamela, Memphis Depay en Jamie Vardy.
Michy Batshuayi was de tweede grote naam die op Stamford Bridge werd voorgesteld. Met 17 goals en 9 assists kon de Belgische spits mooie cijfers voorleggen in de 36 wedstrijden die hij vorig seizoen betwistte voor Olympique Marseille. Met gemiddeld 3.4 schoten per gespeelde match liet Batshuayi enkel Zlatan Ibrahimovic (PSG) en Andy Delort (Caen) voorgaan. Voor Kanté betaalde Abramovic €35.800.000, voor de Rode Duivel een slordige €39.000.000.
Verschillende bronnen beweren tegelijk dat de nieuwe coach niet is uitgekocht en nog zeker drie extra spelers voor de basisploeg wil halen. Op basis van de oefenpartijen in de voorbereiding lijkt het team er momenteel zo uit te zien:
In doel is Thibaut Courtois incontournable met Asmir Begovic en Jamal Blackman als doublures.
In het hart van de defensie werkten John Terry (links) en Gary Cahill (rechts) de hele voorbereiding samen af. Terry zou te horen gekregen hebben dat hij bij de club mag blijven, maar z’n speeltijd wel eens beperkt zou kunnen zijn. Als hij in de ploeg staat, trekt hij wel steevast de kapiteinsband aan als boegbeeld van Chelsea FC. Kurt Zouma is de grote, Franse concurrent centraal achterin. Michael Hector, Matt Miazga en Kenneth Omeruo zijn de jongere alternatieven.
De van nature rechtsvoetig César Azpilicueta blijft de eerste keuze als linksback, met de 20-jarige Kenedy heeft hij nog geen echt waardevolle vervanger. Op rechts miste Branislav Ivanovic een groot deel van de voorbereiding door een schouderblessure, al nam hij in de laatste oefenpot tegen Werder Bremen wel opnieuw z’n vertrouwde plaats in. Het 19-jarige jeugdproduct Ola Aina liet in de voorgaande matchen echter een meer dan behoorlijke indruk na als doublure op de rechtsback.
Centraal op het middenveld kregen al heel wat spelers hun kans. Obi Mikel overtuigde niet echt en vertoeft momenteel in Brazilië voor de Olympische Spelen met zijn land Nigeria. Nemanja Matic liet wel een goede indruk na, net als Kanté die later aansloot na de EK-finale. Cesc Fabregas kreeg dan weer veel speelgelegenheid maar lijkt zowel voor de defensie als, als meer aanvallend ingestelde middenvelder tweede keus te worden. Oscar speelde ook voor de verdediging maar dat liep slecht af tegen Real Madrid.
De Braziliaan imponeerde echter wel als aanvallende middenvelder in de jongste partijen, het lijdt weinig twijfel dat hij de eerste keus wordt van Conté. Met de jonge Bertrand Traoré heeft Chelsea echter nog een goudhaantje achter de hand. De 20-jarige aanvaller maakte indruk als aanvallende middenvelder met zijn techniek, loopvermogen, snelheid én balrecuperatie.
Op de rechterflank is Willian redelijk zeker van z’n plaats na een sterke voorbereiding, Cuadrado lijkt er tweede keus met ook Victor Moses en Pedro die op beide vleugels terechtkunnen. Op links is Eden Hazard echter dé man van de flits waar Conté op rekent.
Voorin liet Diego Costa voorlopig de beste indruk na waardoor Batshuayi in het begin waarschijnlijk op de bank terechtkomt. Voor Loïc Rémy lijkt het Chelsea-avontuur er op te zitten aangezien z’n Italiaanse coach er graag nog een extra spits bij wil.
3. Creëer een onwrikbaar defensief blok
Waar Chelsea in het verleden successen boekte met een ijzersterke verdediging, liet het defensieve compartiment het vorig seizoen toch iets te vaak afweten. Bij de laatste twee titels, telkens onder Mourinho, incasseerden the Blues steeds slechts 32 goals in 38 officiële competitiematchen. Vorig jaar pakte het maar liefst 53 goals.
Met Conté haalde de club alvast een coach binnen die weet hoe hij fundamenten moet gieten. Italië incasseerde op het afgelopen EK slechts 1 goal in de 4 wedstrijden waarin het met z’n sterkste elftal aantrad en verloor geen enkele match in de reguliere tijd (2-0 vs België, 1-0 vs Zweden, 1-0 vs Spanje, 1-1 vs Duitsland).
Bij Juventus was de defensieve zekerheid de basis voor drie opeenvolgende titels onder Conté. Z’n team had toen ook steeds de beste defensie en incasseerde achtereenvolgens slechts 20, 24 en 23 tegengoals op 38 wedstrijden.
Laag blok
In de eerste oefenmatchen legde Conté duidelijk de nadruk op het compact verdedigen in een laag blok, dicht bij het eigen doel dus. De ruimte tussen de linies (verdediging-middenveld-aanval) beperken en het centrum potdicht houden, leek het eerste aspect van het verdedigen waar de nieuwbakken coach veel aandacht aan besteedde op training. Het resultaat was al meteen zichtbaar in de matchen tegen Rapid Wenen en Liverpool. Chelsea plooide diep terug en gaf amper of geen ruimte weg tussen de verdediging en het middenveld.
In de eerste oefenpot tegen R. Wenen vertoonde het beton wel nog wat barstjes (2-0 verlies). Diepe spits Costa ging daar in al z’n enthousiasme vaak de Oostenrijkse verdedigers hoog gaan opjagen maar kreeg daarbij geen steun van zijn middenvelders die de consignes van Conté duidelijk wel volgden. Het zorgde ervoor dat Chelsea de hele match eigenlijk onderging, reactief was en dus steeds in balverlies speelde.
Opvallend daarbij was dat Chelsea in beide matchen opteerde voor een platte 4-5-1 in balverlies waarbij de aanvallende middenvelder altijd rechts naast de 2 verdedigende middenvelders kwam te spelen.
De flankaanvaller, vooral Willian op rechts, was op zijn beurt dan weer vaak verplicht om helemaal terug te zakken indien zijn rechtstreekse tegenstander, de back, oprukte. Die werd dus niet in zone opgevangen, wel man op man. Daardoor positioneerde Chelsea, eens het lange tijd de bal niet had, zich regelmatig in een lage 5-4-1. De back van Chelsea dekte steeds door op eventueel afhakende aanvallers, terwijl de eigen flankaanvaller dus een grote inspanning moest doen om die ruimte achterin op te vullen. Wanneer deze z’n tegenstander toch liet lopen, werd hij opgevangen door de verdedigende middenvelder of centrale verdediger.

Flankaanvaller Willian zakt laag terug om back op te vangen waardoor formatie meer weer heeft van 5-4-1.

Opkomende back wordt niet in zone opgevangen. Willian zakt laag terug, back van Chelsea dekt door op afhakende aanvaller van Liverpool
Na de rode kaart van Fabregas tegen Liverpool, schakelden de Blues overigens om naar een 4-4-1.
Medium blok
Naarmate de voorbereidingsfase vorderde, probeerde Conté zijn troepen in balverlies al iets hoger op het veld neer te zetten. Daardoor voetbalde Chelsea vanaf de match tegen Real Madrid vooral vanuit een medium blok (met de diepe spits rond de middencirkel op de helft van de tegenstander).
Tegelijk konden ook al de eerste ‘mechanismen om de bal effectief te veroveren’ ontwaard worden:
De eerste manier was relatief eenvoudig. Vanuit een laag blok hield Chelsea het centrum gesloten en wanneer de bal van achteruit toch centraal ingespeeld werd, probeerden 1 of meerdere spelers de pass te intercepteren of toch meteen het duel aan te gaan met de speler die de bal kreeg midden in de dubbele blauwe muur.
Bij de tweede methode duwde Chelsea de tegenstander als het ware naar buiten, door de centrale positie van haar blok, om daar meteen druk te zetten op de flankverdediger als die de bal kreeg. Deze manier werd bijna voortdurend langs de rechterflank van Chelsea gebruikt. Wanneer de linksback van de tegenstander de bal kreeg, zet de rechterflankaanvaller van Chelsea (Willian) druk op de balbezitter. Ondertussen verlaat Traoré (of Oscar) zijn positie als centrale middenvelder om terug hoger te gaan spelen waar hij druk zet op de verdedigende middenvelder.
Daardoor wordt de tegenstander vaak gedwongen tot:
– een foutieve pass op de verdedigende middenvelder die onder druk staat van Oscar / Traoré
– het aangaan van een dribbel aan de zijlijn die tot balverlies leidt
– een lange bal naar de torens achterin (Terry/Cahill)
Deze methodes in het drukzetten vanuit een medium blok werkten over het algemeen goed. Zeker wanneer Oscar of Traoré de meest aanvallende middenvelder was in hun rug gesteund door Matic, Kanté, Fabregas. Enkel in de match tegen Real Madrid, waar Oscar als verdedigende middenvelder werd uitgespeeld, liep dit een aantal keer faliekant af. Bij alle drie de tegengoals voor de rust speelde de infiltrerende linksback Marcelo toen een hoofdrol en te vaak werd de ruimte in de rug van Oscar of Cahill uitgebuit.
Hoog blok
De enige momenten waarbij Chelsea voorlopig hoog kon pressen waren die waarbij de tegenstander voor een doeltrap stond. Zeker naar het einde van de voorbereidingsperiode toe, slaagde Chelsea er al beter in om georganiseerd druk te zetten naar voor toe wanneer de doelman wilde intrappen.
In andere momenten, waarbij de bal al in het spel was, zochten de spelers echter nog naar cohesie. Dit was duidelijk merkbaar in de wedstrijden tegen AC Milan & Werder Bremen waarbij de hoge pressing van Chelsea nog al te vaak en erg makkelijk omzeild kon worden wanneer de tegenstander maar voldoende lef toonde om uit te voetballen.
4. Zorg voor attractief spel met veel doelpogingen
In balbezit lijkt Conté op het eerste gezicht nog wat meer werk te hebben dan in balverlies. De opbouw van achteruit leunt in de verste verte nog niet aan bij het vloeiende opbouwwerk dat zijn teams bij Juventus en Italië konden tentoonspreiden, al ligt dat misschien evenzeer aan de voetballend beperkte Cahill en Terry. In dat opzicht werd in de voorbereiding ook nooit erg doelbewust voor een korte opbouw gekozen, de meeste doeltrappen gingen lang richting Costa.
Maar ook eens de bal in het spel is, vlot het aanvalswerk nog niet echt vooral dankzij een matig positiespel. Het vrijlopen bij Chelsea is nog veel te statisch waardoor er bitter weinig vlotte combinaties doorkomen. Vaak staan de flankaanvallers hoog tegen de zijlijn, de backs laag tegen de zijlijn en zijn er weinig spelers tussen hen die zorgen voor driehoeken. Met andere woorden: de verdedigers staan laag en hebben de bal maar hebben simpelweg geen aanspeelpunten centraal of voorin.
Daardoor komt het voorspelbare U-patroon vaak terug: centrale verdediger speelt in op de andere centrale verdediger die risicoloos passt op zijn back die op zijn beurt naar de flankaanvaller passt en zo gaat het achteruit terug. Bovendien zijn de spelers aan de zijlijn op die manier makkelijk onder druk te zetten waardoor ze veel de bal verliezen. Enkel met de inbreng van Hazard en Willian, was er in de laatste wedstrijden al iets meer flexibiliteit en beweging centraal zichtbaar.
Opvallend was ook de rol van diepe spits Costa die iets meer van op links opereerde dan puur centraal. Van daaruit probeerde hij flankspeler Hazard te ondersteunen in zijn versnellingen. Enerzijds door zich ofwel centraal aanspeelbaar te maken voor de kaats of door diep weg te lopen op de linkerkant om zo ruimte te maken voor de oprukkende Hazard die zo centraal richting doel kan gaan.
5. Haal rendement uit spelhervattingen
In de glorietijden onder Mourinho haalde Chelsea een hoog rendement uit spelhervattingen, vooral te danken aan de kopkracht van oa Terry. Conté hecht veel waarde aan die wedstrijdmomenten en dat leek al meteen zijn vruchten af te werpen. Van de 13 goals die Chelsea maakte in de voorbereiding maakte het er 4 op spelhervatting: 3 op hoekschop & 1 van op de stip.
Aan de andere kant incasseerde het 2 doelpunten vanuit dode spelmomenten: 1 strafschop tegen Werder Bremen en 1 rechtstreekse vrije trap tegen AC Milan. 4-2, een positieve balans dus.
Top-3
Met slechts 6 wedstrijden en evenveel weken training in de benen, kunnen we nog geen mirakels verwachten van Conté. Tijdens de eerste trainingsweken miste de Italiaan bovendien nog tal van zijn aanvallende spelers die even op adem kwamen na een zwaar seizoen. De nadruk kwam tijdens de voorbereiding logischerwijs dan ook te liggen op het verdedigende werk. Op dat vlak was ook al een duidelijke progressie merkbaar in het verdedigen van een laag blok (4-5-1 of 5-4-1, allemaal voor eigen doel) naar een iets pro-actievere manier van drukzetten rond de middenlijn. Ook op spelhervattingen oogt de balans alvast positief na de voorbereiding.
In balbezit heeft Chelsea nog een pak werk, logisch gezien de geringe tijd die er waarschijnlijk slechts werd in geïnvesteerd. Bovendien hoopt Conté nog een aantal opbouwend-aanvallend versterkingen aan zijn team toe te voegen. Het moge echter al duidelijk zijn dat die Chelsea in volle opbouw is en de top-3 opnieuw moet ambiëren. Want zonder Europees voetbal zal Conté zeker voldoende tijd hebben om op training zijn speelwijze in te slijpen.
Oefenwedstrijden Chelsea
Chelsea – Rapid Wenen 0-2
Chelsea – Wolfsberger AC 3-0
Chelsea – Liverpool FC 1-0
Chelsea – Real Madrid 2-3
Chelsea – AC Milan 3-1
Chelsea – Werder Bremen 4-2
Eerste officiële wedstrijden Chelsea
ma. 15/8 om 21.00 Chelsea – West Ham
zat. 20/8 om 16.00 Watford – Chelsea
zat. 27/8 om 16.00 Chelsea – Burnley
zon. 11/9 om 17.00 Swansea City – Chelsea