De degradatie: lachend ten onder

‘We moeten niet achterom kijken, gewoon blijven werken en zelf broodnodige punten pakken.’ Voor voetbaltrainers die tegen de degradatie vechten, is het een lijfspreuk geworden. Over het leven aan de rand van de voetbalsamenleving, over overleven.

Ieder kampioenschap kan je pakweg verdelen in 3 subcompetities:
– bovenin heb je een zestal ploegen die strijden voor de titel, voor de miljoenen in de Champions League of een ticket in de Europa League.
– daaronder vormen een zevental teams de middenmoot. Zij worden omschreven als grijze muizen. Enkel een schitterende overwinning tegen een topploeg plaatst hen even in de schijnwerpers, om nadien terug voor maanden in de schaduw te verdwijnen.
– en dan de derde categorie: de kandidaat-zakkers. Ze vertoeven onderin het klassement, leven in een niet-aflatend crisissfeertje. Aan de poorten van de hel, waar niemand wil logeren.

°degradatie = ‘afzetting, vernedering, verlaging, beroving van waardigheid’. Beter valt het woord waarschijnlijk niet te omschrijven. In het voetbal betekent het in theorie: zakken naar een lager niveau. In de praktijk is het grootser: een sociaal drama, een reis naar de hel van tweede klasse.

Niet voor de spelers, neen. Wie het niveau van pakweg eerste klasse perfect aankan, vindt zonder veel problemen een andere ploeg. De mindere spelers mogelijks niet, velen verdwijnen naar 2^e klasse. Wie zich voldoende ontwikkelt, krijgt later zijn kans nog op het hoogste niveau. Wie niet goed genoeg is, krijgt die niet. Simple as that.

Erger is het voor de medewerkers op de club in kwestie. Met een degradatie gaat een enorm inkomstenverlies gepaard: geen tv-gelden meer, minder supporters, en op termijn ook sponsors die afhaken. Een miljoenenverlies met besparingen tot gevolg. Binnen de club sneuvelen meestal de helft van de fulltime jobs: vooral medewerkers op de commerciële afdeling, op administratie en veiligheid, een mogelijk ook binnen de trainersstaf.

Voor de fans is het bijna een even grote tragedie: hen wacht hoongelach van rivaliserende supporters, vernederende verplaatsingen naar Virton en een toekomst in de schaduw. Zij verliezen hun job  misschien niet, een deel zou nog liever hun werk opgeven in ruil voor de schijnwerpers van eerste klasse.

Tot slot heeft degradatie ook rampzalige gevolgen voor de jeugdopleiding. Die zakt mee met hun 1^e elftal, waardoor ook zij het seizoen nadien tegen mindere tegenstanders aantreden. Uiteraard het ideale moment voor concurrerende clubs om zich te profileren als dé opleidingsclub en jonge spelertjes uit de vertrouwde omgeving weg te trekken. Het vertrek van zelfs 7-jarigen is amper tegen te houden, waardoor alle medewerkers binnen de jeugdopleidingen hun jarenlange inzet binnen de kortste keren wordt tenietgedaan. Aasgieren of gewoon de harde wetten van het voetbal? Maak het zelf maar uit.

Voor de zoveelste keer is het een signaal om de verschillen tussen eerste en tweede klasse te verkleinen. Dat kan door de tweedeklassers te laten delen in de tv-gelden, hen minder strenge licentievoorwaarden op te leggen, meer media-aandacht te geven en ook de elitejeugd deels los te koppelen van het eerste elftal. Voor extra info: kijk eens naar de Engelse tweede klasse. Van de budgetten in The Championship kunnen vele Belgische topclubs enkel dromen, bovendien krijgen ze wekelijks tv-aandacht met dank aan de BBC.

Met dit alles in het achterhoofd is wat extra respect voor coaches als Jankovic, Dury, Van Wijk, Stojanovic, Vidarsson en Van Geneugden op zijn plaats. Je als trainer, achtervolgd door een nietsontziend degradatiespook, gedragen als een gentleman. Je spelers naar buiten toe verdedigen, ook al besef je zelf dat velen niet goed genoeg zijn. Doe het maar, resultaten halen met de last van duizenden mensen op je schouders. Een zeldzame emotionele uitbarsting zien we in het vervolg dan ook door de vingers, voetbal is en blijft voor iedereen immers een grote passie!